مقدمه:

آذربايجان، از مهد‌هاي فرهنگ غني ايران در ادوار مختلف تاريخ بوده و سوابق مكتوب آن كافيست كه اين خطه را منبع الهام و تنوير دانش و فرهنگ ايران زمين معرفي كند. آذربايجان مهد بزرگمرداني چون: علامه جعفري، علامه طباطبائي، علامه اميني، شهيد قاضي طباطبائي، شهيد مدني می‌باشد كه مردم نام و ياد آن‌‌ها را سينه به سينه براي آيندگان منتقل خواهند كرد. اين سرزمين همچنين مهد دليرمرداني چون شيخ محمد خياباني، ستارخان و باقرخان است. بهتر است بگوييم، آذربايجان را می‌توان از مردان بزرگش شناخت و هم اين مردان بزرگ و تاريخ‌ساز خود، دامان‌پرورده سرزمين غيرت، حماسه و شور آذربايجان هستند. شهريار، پروين، قطران، گنجوي از يك طرف و خواجه‌‌نصيرالدين طوسي، خواجه‌‌رشيدالدين فضل الله و خواجه‌‌غياث‌الدين محمد از طرف ديگر هركدام به نحوي نام آذربايجان را در دوره‌هاي مختلف برسر زبان‌ها انداخته و آن را مهد فرهنگ و تمدن ايراني قرار داده‌اند.

هر حكومتي نيز در ايران در هر دوره‌اي، به دليل موقعيت استراتژيك و منابع انساني موجود يا شهر تبريز را مركز امور خود قرار مي‌داد يا اينكه به آن نظر خاصي داشته است. حكومت ٨٠ ساله‌ی مغولان در آذربايجان حديث ديگري است، در اين گوشه از تاريخ، آذربايجان به موزه‌اي بزرگ تبديل شد و رتبه‌هاي برتر علمي را در دنيا كسب كرد. دوره‌اي كه در آن مراكز علمي بزرگي چون ربع رشيدي، شام غازان و رصدخانه‌ی مراغه درخشيدند و به شهرت و اعتبار جهاني دست يافتند. به رغم اين، متأسفانه تبريز بعد از آن دوران طلائي، هرچند كه مشاهير بزرگي را به جامعه علمي تحويل داده است، اما ديگر آن فروغ گذشته خود را نيافت. دليل آن هم شايد در نبود مراكز قدرتمند دانش و امكانات مناسب براي پژوهش و تحقيق دانست.

60 الی 70 سال پيش كه دانشگاه تبريز تأسيس شد مركزي علمي براي تحقق اين امور وجود نداشت تا اينكه در خردادماه ١٣٢٦ بر اثر تحولات سياسي منطقه، دانشگاهي بنام «آذربايجان يونورسيتيسي» تأسيس شد اما پس از چندي بر اثر تحولات بعدي فعاليت آن عملاً متوقف شد. از طرف شخصيت‌هاي مختلف اقدامات همه جانبه‌اي براي تأسيس دانشگاه شكل گرفت و بلافاصله در دي‌ماه همان سال
دكتر مصطفي حبيبي و دكتر خان‌بابا بياني از دانشگاه تهران مأموريت يافتند براي تأسيس دوباره‌ی دانشگاه در تبريز، به اين شهر عزيمت كنند. اين هيأت پس از تأیيد لزوم تأسيس دانشگاه و پيگيري استاندار وقت و مردم آذربايجان، شش ميليون ريال بودجه براي تأسيس دانشگاه تصويب شد. اما باز هم تغييرات هيأت دولت اين اقدامات را مسكوت گذاشت تا اينكه با پافشاري دوباره سرانجام دكتر بياتي به رياست دانشكده‌هاي ادبيات و پزشكي كار آموزش خود را شروع كردند.

تا تيرماه ١٣٢٨ ساختمان‌هاي دانشگاه به شكل استيجاري در سطح شهر پراكنده شده بود ولي به علت نياز به تمركز دانشگاه و توسعه‌ی آن در تيرماه همان سال در زميني به مساحت ٢٤٧ هزار متر مربع كلنگ بناي دانشگاه به دست دكتر زنگنه، وزير فرهنگ وقت به زمين زده شد و بلافاصله ٥ ميليون اعتبار براي شروع آن از طرف دولت تصو يب شد وكار‌هاي ساختماني آغاز شد.

اما به دليل رسيدن فصل سرما، عمليات اجرائي نيمه‌كاره ماند تا اينكه در ارديبهشت ماه ١٣٢٩ با آغاز فصل كار عمليات اجرائي هماهنگ با ساختمان بيمارستان ١٥٠ تخت‌خوابي شروع به فعاليت نمود و ١٥ سال بعد دانشكده‌هاي پزشكي و كشاورزي و سپس ساير دانشكده‌ها به اين محل نقل مكان كردند. اين دانشگاه در وادي امر با دو دانشكده‌ی ادبيات و پزشكي شروع به كار نمود و با گذشت زمان دانشكده‌ها، آزمايشگاه‌ها، كارگاه‌ها، آموزشكده‌هاي آن يكي پس از ديگري تأسيس می‌شدند و تبريز آهسته آهسته به جايگاه واقعي خود نزديك مي‌شد. همچنين علاوه بر دانشگاه تبريز كه بعد‌ها به دو دانشگاه يعني تبريز و علوم پزشكي تبريز تقسيم شد. دانشگاه هنر اسلامي، تربيت معلم آذربايجان، صنعتي سهند، آزاد اسلامي و ساير دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي نيز تأسيس شدند تا آذربايجان را به عنوان دومين شهر بزرگ دانشگاهي كشور پس از تهران و بزرگ‌ترين قطب علمي شمال‌غرب كشور مطرح سازند. اين دانشگاه در حال حاضر با بيش از ١١ هزار نفر دانشجو و حدود ٥٠٠ نفر هيأت علمي ٢٠٠ آزمايشگاه تخصصي و عمومي كه برخي در دنيا و برخي خاورميانه منحصربه‌فرد هستند، موزه‌ی تاريخ و فرهنگ، حوزه‌ی جانورشناسي، حوزه‌ی زمين‌شناسي، مركز پردازش تصاوير ماهواره‌اي و مراكز و مؤسسات تحقيقاتي و پژوهشي بزرگ، پتانسيل بسيار بزرگي را در كشور فراهم نموده تا در راستاي اهداف والاي جمهوري اسلامي به كار گرفته شود.

 

دانشکده‌ی ادبيات فارسی و زبان‌های خارجی

دانشکده‌ی ادبيات فارسی و زبان‌های خارجی در سال تحصيلی 27- 1326 با عنوان «دانشکده‌ی ادبيات و علوم انسانی» تأسيس شد. اين دانشکده ابتدا در دو رشته‌ی تحصيلی تاريخ و جغرافيا و زبان و ادبيات فارسی فعاليت آموزشی خويش را آغاز کرده و به‌تدريج با گذشت زمان رشته‌های تحصيلی ديگری در آن ايجاد گرديد.

مدت تحصيل در اين دانشکده تا سال ١٣٤٦ سه سال بود و از سال ١٣٤٧ با تجديد نظر در مقررات آموزشی، دوره‌ی تحصيل در اين دانشکده به چهار سال افزايش يافت. در سال ١٣٤٧ دوره‌ی فوق ليسانس رشته‌ی زبان و ادبيات فارسی و همچنين در سال ١٣٥٤ دوره‌ی دکترای رشته‌ی مذکور در دانشکده ادبيات و علوم انسانی دانشگاه تبريز تأسيس شد.

در اسفند ماه سال ١٣٦٧ دانشکده ادبيات و علوم انسانی به دو دانشکده‌ی ادبيات فارسی و زبان‌های خارجی و دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی تفکيک شد و اکنون دانشکده‌ی ادبيات فارسی و زبان‌های خارجی با پنج گروه آموزشی زير به فعاليت‌های آموزشی خود ادامه می‌دهد:

١- گروه زبان و ادبيات فارسی

٢- گروه زبان و ادبيات انگليسی

٣- گروه زبان و ادبيات فرانسه

٤- گروه فلسفه

٥- گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی (کارشناسی ارشد)

 

اعضای هيأت علمی

تعداد استادان و همکاران هيأت علمی اين دانشکده به شرح جدول ذيل است:

دانشجويان

دانشکده ادبيات فارسی و زبان‌های خارجی جمعاً دارای ٩٢٨ نفر دانشجو است که در دوره‌های روزانه و شبانه به تحصيل اشتغال دارند و در جدول‌های مربوط به تفکيک رشته و مقطع تحصيلی مشخص گرديده‌اند.

 

١- دکتری زبان و ادبيات فارسی ١٠ نفر
٢- دکتری آموزش زبان انگليسی ٧ نفر
٣- کارشناسی ارشد زبان و ادبيات فارسی ٢٦ نفر
٤- کارشناسی ارشدآموزش زبان انگليسی ٢٣ نفر
٥- کارشناسی ارشد زبان و ادبيات فرانسه ٢٠ نفر
٦- کارشناسی ارشد فلسفه ١٠ نفر
٧- کارشناسی ارشد فرهنگ وزبان‌های باستانی ١٩ نفر
٨- کارشناسی زبان و ادبيات فارسی ١٥١ نفر
٩- کارشناسی زبان و ادبيات انگليسی ٢٠٥ نفر
10- کارشناسی زبان و ادبيات فرانسه ١٥٣ نفر
11- کارشناسی فلسفه ١٦٥ نفر
12- کارشناسی ناپيوسته فرهنگيان رشته زبان و ادبيات فارسی ٤٠ نفر

 

کارکنان

تعداد کارمندان اين دانشکده اعم از آموزشی ٦ نفر، اداری ١٠ نفر و خدماتی ٨ نفر و جمعاً ٢٤ نفر مي‌باشد.

آزمايشگاه

اين دانشکده دارای دو آزمايشگاه زبان انگليسی و زبان فرانسه است.

کتابخانه

کتابخانه‌ی اين دانشکده به سال ١٣٢٦ تأسيس شد و تعداد کارکنان آن ٥ نفر است. تعداد کتاب‌های فارسی و عربی آن 20500 جلد و کتاب‌های لاتين آن 23500 جلد و تعداد کتاب‌های فارسی و لاتين تالار مطالعه وابسته به کتابخانه، بالغ بر 7000 جلد می‌گردد. جمع کل کتاب‌های آن حدود 51000 جلد است.

تعداد مجلات داير آن به ١٤٥ عنوان می‌رسد که ٥١ عنوان آن لاتين و ٩٤ عنوان آن فارسی است.

 

دانشکده‌ی ریاضی

رشته‌ی رياضي ابتدا در سال ١٣٤٨ با پذيرش ٤٧ نفر دانشجو تحت پوشش دانشكده‌ی علوم ايجاد شد، و از آن زمان به فعاليت آموزشي خود ادامه مي‌داد تا اينكه به خاطر نياز جامعه و لزوم گسترش آن در روز پنجشنبه مورخه‌ی 7/2/1374 هجري شمسي مقارن با بيست و هفتمين سمينار روساي دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي و پژوهشي كشور، گروه رياضي تبديل به دانشكده علوم رياضي شد و رسماً فعاليت آموزشي خود را آغاز كرد و اكنون در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري تخصصي دانشجو می‌پذيرد.

 

گروه‌هاي آموزشي

دانشكده‌ی علوم رياضي داراي چهار گروه آموزشي به شرح زير است:

١- گروه آموزشي رياضي محض

٢- گروه آموزشي رياضي كاربردي

٣- گروه آموزشي آمار

٤- گروه آموزشي علوم كامپيوتر

 

كاركنان

تعداد كاركنان اداري دانشكده‌ی رياضي ١٤ نفر است كه از اين تعداد دو نفر كارشناس گروه، دو نفر كارشناس ارشد و بقيه جزو كادر اداري مي‌باشند.

دانشجويان

دانشكده‌ی علوم رياضي داراي ٦٧٨ نفر دانشجو است كه در دوره‌هاي روزانه مشغول به تحصيل هستند و در جدول‌هاي مربوط به تفكيك رشته و مقطع تحصيلي مشخص گرديده‌اند:

 

رشته

مقطع

ریاضی محض ریاضی کاربردی آمار علوم کامپیوتر
زن مرد زن مرد زن مرد زن مرد
کارشناسی 67 54 89 66 93 64 47 81
جمع 121 155 157 128
کارشناسی ارشد 67 نفر
دکتری 45 نفر 2 نفر

 

كتابخانه

كتابخانه‌ی دانشكده‌ی رياضي شامل ٧٢٠٥ جلد كتاب به زبان انگليسي و ٢٥٩٤ جلد كتاب به زبان فارسي و ٨٣ عنوان مجله‌ی لاتين و
٢٩ عنوان مجله‌ی فارسي است و مجهز به سيستم رايانه‌اي شامل سه دستگاه كامپيوتر و يك دستگاه پرينتر و يك دستگاه زيراكس می‌باشد و مراجعه‌كنندگان با استفاده از سيستم رايانه‌اي كتاب‌هاي فارسي و لاتين را بازيابي می‌كنند و دستگاه كپي براي كپي مجلات و كتاب‌هاي مرجع می‌باشد.

رايانه و سايت‌ها

دانشكده مجهز به ١٥١ دستگاه كامپيوتر و ٣٤ دستگاه پرينتر ليزري می‌باشد و نيز داراي سرورو ups براي شبكه‌ی اينترنت و شبكه‌ی كامپيوتر دانشكده می‌باشد. ضمناً سايت‌ها و اتاق كار اساتيد و دانشجويان دكتري و آموزش و امور دانشجويي و كتابخانه و ساير امور اداري مجهز به شبكه اينترنت مي‌باشد.

سايت‌ها:

* گروه محض و كاربردي

١- سايت كارشناسي

٢- سايت كارشناسي ارشد

* گروه آمار

١- سايت تخصصي آمار

* گروه كامپيوتر

١- سايت سخت افزار

٢- سايت تكنولوژي اطلاعات و دانش

٣- سايت تكنولوژي نرم‌افزار

٤- سايت سيستم‌هاي هوشمند

سالن كنفرانس و سمينار

دانشكده‌ی رياضي داراي يك سالن كنفرانس براي سمينار و كنفرانس و دفاع پايان‌نامه و رساله‌ی دكتري بوده وسالن مجهز به ويدئو پروژكتور است.

 

 

دانشکده‌ی شيمي

رشته‌ی تحصيلي شيمي از سال ١٣٤٢ تأسيس گشته و فعاليت آموزشي خود را در دانشكده‌ی علوم و تا سال ١٣٦٩ به صورت گروه شيمي ادامه داد. تا اينكه در سال تحصيلي ٧١- ٧٠ دانشكده شيمي به صورت مجزا از دانشكده‌ی علوم و در ساختمان جديدالاحداث تأسيس گرديد. هم‌اكنون اين دانشكده داراي گروه‌هاي شيمي آلي، شيمي تجزيه، شيمي فيزيك، شيم ي كاربردي و شيمي معدني می‌باشد.

در حال حاضر ٥١٨ نفر دانشجوي كارشناسي، ١٠٧ نفر كارشناسي ارشد و ٤٢ نفر دانشجوي دكترا در اين دانشكده مشغول به تحصيل هستند و سالانه تقريباً ١٣٠ نفر دانشجو در مقطع كارشناسي و ٥٦ نفر دانشجو در مقطع ارشد و دكتري وارد اين دانشكده مي‌شوند. از سال ١٣٧٠ تا پايان سال ١٣٨٢ در مجموع ٣٥ مقاله توسط اساتيد دانشكده‌ی شيمي در مجلات بين المللي (ISI) به چاپ رسيده است.

دانشكده‌ی شيمي بنابر فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي چشمگير در فواصل سال‌هاي ١٣٦٩ لغا يت 1379، توانمندي‌هاي خود را عرضه نموده و در پي آن در سال ١٣٧٩ به عنوان يكي از سه قطب علمي شيمي كشور با نام «قطب علمي مواد جديد و شيمي پاك» شناخته شد كه اين امر موجب شتاب بيشتر فعاليت‌هاي اعضاي دانشكده در قالب قطب علمي گرديد. تعداد اعضاي هئيت علمي در حال حا ضر ٣٣ نفر می‌باشد (١٠ نفر با درجه‌ی استادي، ٧ نفر با درجه‌ی دانشياري، ١٤ نفر با درجه‌ی استادياري و ٢ نفر با درجه‌ی مربي).

 

گروه‌هاي آموزشي:

* گروه شيمي آلي

گروه شيمي آلي از سال ١٣٤٢ به عنوان زير مجموعه‌ی گروه شيمي دانشكده‌ی علوم و بعد از تأسيس دانشكده‌ی شيمي در سال ١٣٦٩ فعاليت خود را به صورت گروه آغاز كرد.

 

– آزمايشگاه‌هاي تخصصي گروه شيمي آلي

الف- آموزشي:

ü آزمايشگاه شيمي آلي ١ و ٢

ü آزمایشگاه مباني شيمي آلي

ü آزمایشگاه شيمي پليمر

ü آزمایشگاه سنتز تركيبات آلي

ü آزمایشگاه جداسازي و شناسايي مواد آلي

ü آزمایشگاه شيمي آلي فلزي

ب- پژوهشي:

ü آزمایشگاه پژوهشي فتوشيمي

ü آزمایشگاه هتروسيكل

ü آزمایشگاه اورگانوسيليكون

ü آزمایشگاه پليمر

ü آزمایشگاه اسپكتروسكوپي ملكولي

ü آزمایشگاه سنتز تركيبات آلي

ü آزمایشگاه كربوهيدرات و پليمر‌هاي طبيعي

 

– عناوين مهم‌ترين طرح‌هاي تحقيقاتي خاتمه يافته و در دست اجراي گروه شيمي آلي

١- تهيه و مطالعه كمپلكس‌هاي فلزي پليمر‌هاي آمين دار

٢- تهيه پلي استيرن زيست تخريب‌ناپذير

3- تهیه‌ی مونومر N- وینیل پیرولیدون

٤- سنتز و انجام واكنش با ممانعت فضايي زياد و بررسي اثرات حفاظتي اين تركيبات جهت استفاده در سنتز مواد آلي و دارويي

٥- مهاجرت ١ و ٣ تري متيل سيليل از كربن به اكسيژن در سيلانول

و واكنش مشتق يديد با الكتروفيل‌هاي مختلف

٦- تدوين دانش فني پليمريزاسيون اتيلن بر مبناي كاتاليست متالوسن (طرح بين دانشگاه تبريز و پتروشيمي تبريز)

٧- مطالعه و بررسي امكان تهيه، طراحي و ساخت غشا‌هاي مبادله كننده‌ی پروتوني به كار رفته در پيل‌هاي سوختي

 

– زمينه‌ی فعاليت‌هاي پژوهشي گروه شيمي آلي

شيمي پليمر: سنتز مشتقات داروئي و آزادسازي كنترل شده دارو‌ها از پيش دارو‌هاي پليمري، پليمريزاسيون‌هاي راديكالي و پليمر‌هاي هادي، سنتز كربوهيدرات‌ها و سنتز دندريمر‌هاي عامل‌دار و گليكوپليمر، پليمر‌هاي طبيعي و پليمر‌هاي محلول در آب.

شيمي آلي فلري: سنتز تركيبات و مشتقات ارگانوسيليكون با گروه‌هاي حجيم و بررسي جنبه‌هاي مكانسيمي آن‌ها و كاتاليست‌هاي متالوسن.

كاربرد‌هاي طيف سنجي: مطالعات پيكربندي‌ها با تكنيك‌هاي Mass، NMR,IR

سنتز تركيبات آلي: سنتز تركيبات درشت‌حلقه، سنتز و فتوشيمي تركيبات هتروسيكل و ارائه روش‌هاي جديد سنتز آلي

 

* گروه شيمي تجزيه

اين گروه در سال ١٣٦٩ همزمان با تأسيس دانشكده شيمي تأسيس شده است. گروه علاوه بر مشاركت در تدوين دروس تخصصي نظري و عملي رشته‌هاي شيمي محض و كاربردي در مقطع كاربردي از بدو تأسيس در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتراي شيمي تجزيه فعال بوده است. همچنين تاكنون بيش از ١٠٠ نفر كارشناسي ارشد شيمي تجزيه و ١٥ نفر دكتراي شيمي تجزيه فارغ‌التحصيل نموده است.

الف- آزمايشگاه‌هاي تخصصي گروه شيمي تجزيه

١- آزمايشگاه شيمي عمومي ٢

٢- آزمايشگاه شيمي تجزيه‌ی ١

٣- آزمايشگاه شيمي تجزیه‌ی 2

٤- آزمايشگاه تجزيه دستگاهي اسپكتروسكوپي

٥- آزمايشگاه جداسازي

٦- آزمايشگاه نمونه‌‌هاي حقيقي

ب- پژوهشي

١- آزمايشگاه پژوهشي اسپكتروسكوپي

٢- آزمايشگاه پژوهشي الكتروشيمي تجزيه‌اي

٣- آزمايشگاه پژوهشي در حلال‌هاي ناآبي

٤- آزمايشگاه پژوهشي پيشرفته

٥- آزمايشگاه پژوهشي كروماتوگرافي

٦- آزمايشگاه پژوهشي شيمي محيط زيست

 

– عناوين طرح‌هاي تحقيقاتي خاتمه يافته و در دست اجراي گروه شيمي تجزيه

١- اندازه گيري مقدار آفت كش‌هاي باقي‌مانده در شير

٢- اندازه گيري آمينواسيد‌هاي قابل اكسيد با استفاده از شبكه‌هاي عصبي (ANNS)

٣- تهيه يك حس‌گرآمپرومتري براي اندازه‌گيري انتخابي  در برگه زردآلو و انگور

 

– زمينه‌هاي پژوهشي گروه شيمي تجزيه

١- ابداع روش‌هاي جديد جداسازي تخليص و تغليظ به منظور اندازه‌گيري مقادير بسيار كم تركيبات آلي و معدني

٢- ابداع و بهينه‌سازي روش‌هاي آناليز آلاينده‌هاي محيط زيست

٣- الكترود‌هاي اصلاح شده با تركيبات آلي و معدني و كاربرد آنها

٤- ساخت فايبر‌هاي جديد براي ميكرو استخراج با فاز جامد و كاربرد تجزيه‌اي آن‌ها

٥- ابداع روش‌هاي جديد اندازه‌گيري آثار عناصر و مواد داروئي به روش‌هاي اسپكتروسكوپي اتمي و ملكولي

٦- توسعه‌ی روش‌هاي كمومتريكس در الكتروشيمي

 

گروه شيمي فيزيك

اين گروه در سال ١٣٦٩ هم‌زمان با تأسيس دانشكده‌ی شيمي تأسيس گرديده است.

– آزمايشگاه‌هاي تخصصي گروه شيمي فيزيك

الف- آموزشي:

١- آزمايشگاه شيمي فيزيك ١

2- آزمايشگاه شيمي فيزيك 2

٣- آزمايشگاه شيمي پليمر

٤- آزمايشگاه شيمي سينتيك

٥- آزمايشگاه شيمي عمومي شيمي فيزيك

ب- پژوهشي

١- آزمايشگاه پژوهشي كالريمتري

٢- آزمايشگاه پژوهشي ترموديناميك شيميايي

٣- آزمايشگاه پژوهشي الكتروشيمي

٤- آزمايشگاه پژوهشي شيمي فيزيك پليمر

٥- آزمايشگاه پژوهشي سينتيك شيميايي

 

– عناوين طرح‌هاي تحقيقاتي خاتمه يافته و در دست اجراي گروه شيمي فيزيك

١- تعيين خواص ترموديناميكي برخي محلول‌هاي نمك + متانول

٢- مطالعه‌ی رفتار وارونگي فاز در برخي سيستم‌هاي دو فازي حاوي PEG، نمک و آب

٣- اندازه‌گيري و مدل‌سازي دانسيته، سرعت صوت و تراكم‌پذيري براي پلي پروپيلن گليكول در برخي الك‌ها

٤- بررسي سينتيك و مكانيزم كوپليمزاسيون پيوندي منومر‌هاي وينيلي مثل اسيداكريليك، اكريل آميد، اكريلو نيتريل و…

٥- تكنيك كاتاليز انتقال فاز در بررسي سينتيك واكنش كتون‌هاي غير اشباع توسط هيدروژن پراكسيد

 

* گروه شيمي معدني

اين گروه درسال ١٣٦٩ همزمان با تأسيس دانشكده شيمي تأسيس گرديد.

– آزمايشگاه‌هاي تخصصي گروه شيمي معدني

الف- آموزشي

١- آزمايشگاه شيمي عمومي

٢- آزمايشگاه شيمي معدني ١ و ٢

ب- پژوهشي

١- آزمايشگاه پژوهشي حالت جامد

٢- آزمايشگاه پژوهشي شيمي كاتاليست‌ها، شيمي فيزيك معدني

٣- آزمايشگاه پژوهشي كئورديناسيون

٤- آزمايشگاه پژوهشي شيمي مايكروسيكل‌ها

٥- آزمايشگاه پژوهشي سنتز تركيبات معدني كاليكس آرنها، كاربرد كامپيوتر در شيمي

٦- آزمايشگاه بلورشناسي

 

– عناوين طرح‌هاي خاتمه يافته و در دست اجراي گروه شيمي معدني:

استخراج مواد موثره‌ی يكي از گياهان داروئي منطقه‌ی جنوب ايران به نام Diantus

 

– زمينه‌هاي پژوهشي گروه شيمي معدني:

١- شيمي كئورديناسيون شيف باز‌ها با عناصر واسطه (سنتز و بررسي آن‌‌ها)

٢- واكنش‌هاي حالت جامد (سنتز و بررسي مواد ابر‌رسانا، شيشه و سراميك)

٣- پليمر‌هاي معدني

٤- تهيه‌ی كاتاليست‌ها: سنتز زئوليت‌ها

٥- شيمي كاليكس‌آرن‌ها و كاربرد كامپيوتر در شيمي

 

* گروه شيمي كاربردي

اين گروه در سال ١٣٦٩ همزمان با تأسيس دانشكده شيمي تأسيس گرديد.

– آزمايشگاه‌هاي تخصصي گروه شيمي كاربردي

الف- آموزشي:

١- آزمايشگاه شيمي عمومي

٢- آزمايشگاه تصفيه‌ی آب و پساب‌هاي صنعتي (فرآيند‌هاي شيميايي)

٣- آزمايشگاه تصفيه آب و پساب‌هاي صنعتي (فرآيند‌هاي فيزيكي)

٤- آزمايشگاه شيمي و تكنولوژي نفت

٥- آزمايشگاه شيمي صنعتي آلي

٦- آزمايشگاه شيمي صنعتي معدني

ب- پژوهشي:

١- آزمايشگاه پژوهشي تكنولوژي پليمر

٢- آزمايشگاه پژوهشي رنگ و روكش‌هاي پليمري

٣- آزمايشگاه پژوهشي خوردگي و الكتروشيمي صنعتي

٤- آزمايشگاه پژوهشي شيمي صنعتي آلي و مواد نفتي

٥- آزمايشگاه پژوهشي تصفيه آب و پساب‌هاي صنعتي

٦- آزمايشگاه پژوهشي شيمي صنعتي معدني

 

– عناوين طرح‌هاي تحقيقاتي خاتمه يافته و در دست اجراي گروه شيمي كاربردي

١- مطالعه‌ی جذب گاز اسيدي  توسط محلول‌هاي چندجزئي قليايي (اثر گلخان‌هاي و قرارداد كيوتو)

٢- مطالعه‌ی جامع توانمندي‌هاي منطقه شمال‌غرب در زمينه‌ی صنايع شيميايي و پليمري و تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي استان در زمينه‌‌هاي صنايع شيميايي و پليمري

٣- مطالعه‌ی حذف مقادير كم مواد آلي موجود در منابع آب به روش فتوكاتاليزي

٤- طرح مطالعاتي و پژوهشي مكان‌يابي محل دفع پسماند‌هاي ويژه در استان‌هاي آذربايجان شرقي، غربي و اردبيل

٥- طرح مطالعه‌ی كميت و كيفيت مواد آلاينده (فاضلاب‌ها، پسماند‌ها و هوا) خروجي از صنايع شهرستان تبريز و ارائه‌ی راه‌كارهاي كنترل آن‌‌ها (محدوده تبريز بزرگ)

٦- مطالعه و بررسي استفاده از فرآيند‌هاي انعقاد الكتريكي در تصفيه‌ی آب و پساب‌هاي صنعتي

 

– زمينه‌هاي پژوهشي گروه شيمي كاربردي

١- تصفيه‌ی آب و فاضلاب، فرآيند‌هاي اكسايش پيشرفته، استفاده از نانوتكنولوژي در تصفيه آب، انعقاد الكتريكي، جذب سطحي، تصفيه بيولوژيكي

٢- انتقال جرم، مدلسازي و شبيه‌سازي فرآيند‌هاي شيميايي

٣- شيمي نفت، پليمر‌ها و رزين‌هاي نفتي، سولفورزدائي، تهيه‌ی اولفين از كراكينگ حرارتي، مطالعه‌ی تشكيل كك در توليد اولفين

٤- استفاده از بلور‌هاي كوارتز به عنوان حس‌گر، كاربرد پليمر‌هاي هادي جريان الكتريسيته و صنعت رزين‌هاي پوششي

٥- نانوكمپوزيت‌ها، سنسورها، غشاها

٦- تصفيه‌ی گاز (جذب  توسط چندجزيي قليايي)

 

دانشکده‌ی کشاور زی

دانشكده‌ی كشاورزي در دي ماه ١٣٣٤ با ٦١ نفر دانشجو فعاليت آموزشي خود را آغاز كرده است. دانشجويان اين دانشكده تا سال تحصيلي 47-1346 با طي دوره‌ی آموزش ٤ ساله با عنوان فوق ليسانس فارغ‌التحصيل می‌شدند كه از اين سال به بعد با طي همين دوره‌ی ٤ ساله به آنان درجه‌ی مهندسي اعطاء می‌گردد و اين روال تا حال ادامه دارد.

 

گروه‌هاي آموزشي

دانشكده‌ی كشاورزي داراي ده گروه آموزشي به شرح زير است:

* گروه آموزشي آبياري متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي آب در مقطع كارشناسي، مهندسي آبياري و زهكشي در مقطع كارشناسي ارشد و گرايش‌هاي آبياري و زهكشي، سازه‌هاي آبي و مهندسي منابع آب در مقطع دكتري.

* گروه آموزشي اقتصاد كشاورزي متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي اقتصاد كشاورزي در مقطع كارشناسي و رشته‌ی مديريت مزرعه در مقطع كارشناسي ارشد.

* گروه آموزشي باغباني متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي باغباني در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد و گرايش‌هاي سبزي‌كاري و ميوه‌كاري در مقطع دكتري.

* گروه آموزشي خاك‌شناسي متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي خاك‌شناسي در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد و گرايش‌هاي پيدايش، رده‌بندي و ارزيابي خاك، فيزيك و حفاظت خاك، بيولوژي و بيوتكنولوژي خاك در مقطع دكتري.

* گروه آموزشي زراعت و اصلاح نباتات متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي زراعت و اصلاح نباتات در مقطع كارشناسي، مهندسي زراعت و مهندسي اصلاح نباتات در مقطع كارشناسي ارشد و زراعت (گرايش‌هاي فيزيولوژي گياهان زراعي و اكولوژي كشاورزي) و اصلاح نباتات (گرايش‌هاي ژنتيك بيومتري، ژنتيك مولكولي و مهندسي ژنتيك) در مقطع دكتري.

* گروه آموزشي علوم دامي متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي علوم دامي در مقطع كارشناسي و گرايش‌هاي تغذيه دام، ژنتيك و اصلاح دام و فيزيولوژي دام در مقطع كارشناسي ارشد.

* گروه آموزشي علوم و صنايع غذايي متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي علوم و صنايع غذايي در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد.

* گروه آموزشي گياه‌پزشكي متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي گياه‌پزشكي در مقطع كارشناسي و حشره‌شناسي كشاورزي و بيماري‌شناسي گياهي در مقطع كارشناسي ارشد و رشته‌ی حشره‌شناسي كشاورزي در مقطع دكتري.

* گروه آموزشي ماشين‌هاي كشاورزي متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي مكانيك ماشين‌هاي كشاورزي در مقطع كارشناسي و مكانيزاسيون درمقطع كارشناسي ارشد و دكتري.

* گروه آموزشي مهندسي فضاي سبز متولي رشته‌هاي تحصيلي مهندسي فضاي سبز در مقطع كارشناسي.

دانشجويان

دانشكده‌ی كشاورزي داراي ١٣٨٠ نفر دانشجو در مقاطع سه‌گانه است كه دردوره‌هاي روزانه و شبانه مشغول به تحصيل هستند كه اين ميزان نسبت به سال‌هاي تحصيلي مختلف مي‌تواند متفاوت باشد.

كاركنان

كارمندان اين دانشكده در قسمت‌هاي مختلف آموزشي- اداري، خدمات و فني كشاورزي به قرار زير است.

كارشناسان ٣٦ نفر- كاردان ٧ نفر- تكنسين ١ نفر- كمك تكنسين ٨ نفر- كارگر فني كشاورزي ٣٤ نفر- كار اداري- كادر خد ماتي ٢٧ نفر- تعداد كل كاركنان ١١٢ نفر

 

آزمايشگاه‌ها، كارگاه‌ها و ايستگاه تحقيقاتي دانشكده‌ی كشاورزي به تفكيك گروه‌هاي آموزشي:

الف) آزمايشگاه‌ها و كارگاه‌ها

– گروه آبياري: داراي سه آزمايشگاه الف) هيدروليك، ب) آبياري و زهكشي، ج) مهندسي منابع آب

– گروه اقتصاد كشاورزي: داراي آزمايشگاه سمعي و بصري

– گروه باغباني: داراي سه آزمايشگاه، الف) اورگانوژنز و فيزيولوژي گياهان باغي، ب) كشت بافت گياهي، ج) سيتوژنتيك گياهان باغي و همچنين داراي باغات و مزارع سبزي، موكاري، گلخانه‌هاي ازديادي و هيدروپونيك است.

– گروه خاك‌شناسي: داراي ٦ آزمايشگاه الف) شيمي و حاصلخيزي خاك، ب) پيدايش، رده‌بندي و ارزيابي خاك‌ها، ج) فيزيك و رابطه‌ی آب، خاك و گياه د) بيولوژي و بيوتكنولوژي خاك و) فيزيك خاك تكميلي ﻫ) پيدايش و رده‌بندي تكميلي

– گروه زراعت و اصلاح نباتات: داراي ٧ آزمايشگاه الف) اصلاح نباتات مولكولي، ب) اصلاح براي تنش‌هاي محيطي، ج) سيتوژنتيك، د) تكنولوژي بذر، و) فيزيولوژي گياهان زراعي، ﻫ) مهندسي ژنتيك، ي) اكولوژي و گياهان دارويي

– گروه علوم دامي: داراي ٥ آزمايشگاه، الف) تغذيه دام، ب) آناليز مواد خوراكي، ج) فيزيولو ژي دام، د) پشم و پوست، و) فيزيولوژي و متابوليسم دام

– گروه علوم و صنايع غذايي: داراي ٦ آزمايشگاه الف) تجزيه مواد غذايي، ب) تكنولوژي مواد غذايي، ج) ميكروبيولوژي صنعتي، د) كارگاه لبنيات، و) كارگاه غلات، ﻫ) كارگاه كنسروسازي

– گروه گياه‌پزشكي: داراي آزمايشگاه‌هاي قارچ‌شناسي، بيماري‌شناسي گياهي، سم‌شناسي، كنه‌شناسي، نماتدشناسي، آفات گياهي، حشره‌شناسي، اكولوژي حشرات، ويروس شناسي و مهندسي ژنتيك، پروكاريوت‌هاي بيماري‌زاي گياهي و همچنين گلخانه‌ی تحقيقاتي، كلكسيون حشرات و اتاق پرورش حشره مي‌باشد.

– گروه مهندسي فضاي سبز: داراي يك آزمايشگاه گياه‌شناسي و همچنين هرباريوم گياهي می‌باشد.

– گروه ماشين‌هاي كشاورزي: داراي آزمايشگاه‌هاي الكتريسيته و مغناطيس، فيزيك ١ و مقاومت مصالح و كارگاه‌هاي تكنولوژي موتور، مكانيك تراكتور، دروس عملي ماشين‌هاي كاشت، داشت و برداشت است.

ب) ايستگاه تحقيقاتي خلعت‌پوشان- كركج

اين ايستگاه در پنج كيلومتري شرق تبريز به مساحت تقريبي ٢٥ هكتار واقع شده است كه شامل قسمت‌هاي ذيل می‌باشد. لازم به ذكر است كه ساختمان جديد دانشكده‌ی كشاورزي نيز در اين اراضي واقع شده است.

١) خلعت‌پوشان:

باغ خلعت‌پوشان اسم خود را از برج مشهور خلعت‌پوشان كه از بنا‌هاي دوران زنديه و از آثار باستاني به ثبت رسيده محسوب شده است، گرفته است. نصف اراضي اين باغ در كف دره‌اي كه آب مورد نياز آن از قنات تأمين می‌شود، واقع گشته و براي انواع فعاليت‌هاي آموزشي و تحقيقاتي آماده شده است كه مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:

* كلكسيون موكاري با بيش از ٢٥٠ گونه تاك با سيستم پرورش سنتي و روسيمي

* باغات درختان مثمره به‌ويژه دانه‌دارها، مزرعه‌ی سبزيجات، خزانه درختان غيرمثمر

* دو باب گلخانه (قديمي)

* واحد‌هاي پرورش گاو شيري، گوسفند و بز با نژاد‌هاي مختلف

* واحد پرورش و تحقيقات طيور و واحد پرورش زنبور عسل

* كارگاه ماشين‌هاي كشاورزي

۲) كركج

در سال ١٣٥٠ به وسعت ٢٢٠ هكتار كه به طور عمده شامل اراضي كم‌بازده مرتعي است خريداري شده است كه علاوه بر جنگل‌کاري، در قسمت‌هاي مسطح يعني در حدود سي هكتار آن عمليات باغي و زراعي صورت گرفته است و عمليات كشاورزي و پروژه‌هاي تحقيقاتي استادان و دانشجويان در اين اراضي اجرا مي‌شود. واحد‌هاي مستقر عبارتند از:

* ساختمان جديد دانشكده‌ی كشاورزي

* چهار حلقه چاه عميق

* دو باب استخر به مجموع ٥٠٠٠ متر مكعب

* يك باب دستگاه آبياري باراني (سنتر پيوت)

كتابخانه

كتابخانه‌ی دانشكده با سيستم بهره‌برداري نيمه‌باز با ٢٨٥٠ عنوان كتاب فارسي، ٦٥٩٠ عنوان كتاب غيرفارسي، ٢٠٦ عنوان نشريات علمي فارسي و ٤٥٩ عنوان نشريات علمي غيرفارسي با سه سالن مطالعه در مساحتي حدود ٤٥٠ مترمربع داير است.

مجله علمي‌پژوهشي دانشكده (دانش كشاورزي)

در سال ١٣٦٨ دانشكده امتياز انتشار يك نشريه‌ی علمي- پژوهشي به نام دانش كشاورزي را اخذ نمود كه سالانه به طور مرتب در چهار شماره متوالي مقالات اساتيد و محققين مختلف كشاورزي را زير نظر هيئت تحريريه طبق ضوابط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري جمع‌آوري و انتشار مي‌نمايد. اين مجله يكي از معتبرترين مجلات علمي بخش كشاورزي است كه تا حال در ١٤ جلد با ٦٤ شماره و جمعاً ١٤٠ مقاله به چاپ رسيده است.

سالن اجتماعات شهيد سلماني

دانشكده‌ی كشاورزي داراي يك سالن اجتماعات به ظرفيت ٤٠٠ نفر بوده و مجهز به وسايل صوتي و تصويري و كليه امكانات كمك‌آموزشي است كه محل برگزاري اجتماعات دانشگاه، دانشكده و سمينارهاي علمي وتخصصي و برپايي جلسات دفاعيه دوره‌ی تحصيلات تكميلي است.

 

دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

دانشكده‌ی علوم انساني و اجتماعي قبل از انفكاك از دانشكده‌ی ادبيات و علوم انساني در قالب يك دانشكده با عنوان «ادبيات و علوم انساني» در سال تحصيلي 27- 1326 در دو رشته‌ی تحصيلي (تاريخ و جغرافيا) و (زبان و ادبيات فارسي) با ٨٤ دانشجو فعاليت‌هاي آموزشي خود را آغاز كرد. سپس رشته‌هاي زبان انگليسي، زبان فرانسه، علوم تربيتي، تاريخ، جغرافيا، ر وان‌شناسي و بالاخره علوم اجتماعي به رشته‌هاي دانشكده ادبيات و علوم انساني اضافه گرديد. در سال ١٣٦٧ دانشكده‌ی ادبيات و علوم انساني به دو دانشكده‌ی مستقل به نام‌هاي «دانشكده‌ی علوم انساني واجتماعي» و «دانشكده‌ی ادبيات و زبان‌هاي خارجي» تفكيك و دانشكده‌ی علوم انساني و اجتماعي از تاريخ 1/12/1367 رسماً فعاليت خود را آغاز كرد.

دانشكده‌ی علوم انساني و اجتماعي به ترتيب بر اساس تعداد دانشجو هم‌اكنون در رشته‌هاي اقتصاد و علوم اجتماعي در دو مقطع (كارشناسي و كارشناسي ارشد)، در رشته‌هاي جغرافياي طبيعي و جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري در سه مقطع (كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا)، در رشته‌ی تاريخ در سه مقطع (كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري)، در رشته‌ی حقوق در مقطع كارشناسي و در نهايت در رشته‌ی معماري در مقطع كارداني به فعاليت آموزشي خود ادامه می‌دهد. ضمناً دانشكده‌ی علوم انساني و اجتماعي داراي دو مؤسسه و يك گروه پژوهشي است كه عبارتند ا ز: گروه پژوهشي جغرافيا، مؤسسه تحقيقات اجتماعي و مؤسسه تاريخ و فرهنگ ايران، كه فعاليت مجدد مؤسسه تاريخ فرهنگ ايران به زودي آغاز خواهد شد.

 

* گروه جغرافياي طبيعي

تاريخچه: تبريز تنها شهري از ايران است كه بعد از تهران بلافاصله به فراگرفتن علوم و فنون جديد پرداخته است. در سال‌هاي بعد از جنگ جهاني، اهالي تبريز به كرار از دولت مركزي خواستار ايجاد دانشگاهي در اين شهر شدند تا اين كه در زمان وزارت دكتر عيسي صديقن با پاسخ مساعد به تلگراف‌هاي متعدد تبريزي‌ها در مهر ماه ١٣٢٥ به دو نفر از استادان مبارز دانشگاه تهران يعني دكتر خان‌بابا بياني و شادروان دكتر‌‌‌‌حبيبي مأموريت داده شد كه نسبت به ايجاد دانشكده‌هاي ادبيات و پزشكي در تبريز اقدام كنند و دكتر خان‌بابا بياني، رشته توامان تاريخ و جغرافيا را در سال ١٣٢٧ در دانشكده‌ی ادبيات تبريز داير نمود. در سال اول تدريس دكتر بياني، دكتر جرججاني و دكتر مفخم پايان تدريس دروس را عهده‌دار شدند، سپس دكتر جهانگير بامداد صوفي در سال ١٣٣٤ و دكتر کاظم وديعي در سال ١٣٣٥ به استخدام دانشگاه تبريز در آمدند و مشتركاً، چندين سال بخش جغرافياي دانشگاه تبريز را اداره كردند.

در سال ١٣٤٣ دكتر يداله فريد اولين ليسانسيه‌ی جغرافيا از دانشگاه تبريز كه مراحل تكميلي را در پاريس گذرانده و به اخذ درجه‌ی دكترا نائل آمده بود به خدمت دانشگاه تبريز در آمد و بعد از ايشان دكتر محمود محمودپور (در سال 1334)، دكتر حسين آسایش (١٣٤٦) دكتر حبيب‌الله زاهدی (در سال ١٣٤٤) دکتر مقود خیام (1349) دكتر عبدالحميد رجائي (١٣٥١) دكتر حسن قائمي منتظري (1353) و دكتر فيروز جمالي (١٣٥٤) به خدمت دانشگاه تبريز درآمدند. در سال ١٣٦٣ يعني يك سال بعد از بازگشايي دانشگاه‌ها، گرايش جغرافياي طبيعي موفق به ايجاد دوره‌ی كارشناسي ارشد در شاخه‌ی ژئومورفولوژي با ظرفيت ٢ نفر گرديد. در سال ١٣٦٨ گرايش‌هاي جغرافياي طبيعي و برنامه‌ريزي شهري از هم جدا و به صورت دو گروه مستقل يعني گروه جغرافياي طبيعي به مديريت آقاي دكتر رجائي اصل و گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري به مديريت آقاي دكتر حسين زاده دلير درآمد. بعد از تشكيل گروه جديد جغرافياي طبيعي اولين دوره‌ی دكترا در سال ١٣٦٩ در گرايش ژئومورفولوژي ايجاد گرديد كه بعد‌ها همانند دوره‌هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد گرايش اقليم‌شناسي نيز بدان اضافه گرديد.

در سال ١٣٨٠ با توجه به روند تكاملي و تخصصي گرديدن شاخه‌هاي علمي، گروه جغرافياي طبيعي با همت يكي از اعضاي خود به نام آقاي دكتر علي اكبر رسولي موفق گرديد از وزارت علوم و تحقيقات و فنآوري مجوز تأسيس گروه GIS و سنجش از دور را در مقطع كارشناسي ارشد اخذ نمايد و در سال 1381 نيز اقدام به پذيرش دانشجو در اين رشته (با ظرفيت ٥ نفر) بنمايد.

اهداف:

رشته‌ی جغرافياي طبيعي از بدو تأسيس با هدف آشنايي دانشجويان با عوامل تاثيرگذار در روند تكاملي ساختار و حفاظت از مواهب طبيعي و ارتقاء سطح فرهنگي و علمي دانشجوياني كه كارگزاران و مسئولان اجرائي آتي كشور مي‌باشند تشكيل گرديد. در همين راستا و براي جذب بيشتر فارغ‌التحصيلان رشته‌ی جغرافيا، عنوان مقطع كارشناسي جغرافياي طبيعي در مقطع كارشناسي ارشد به اقليم و برنامه‌ريزي محيط تغيير يافت و در ادامه فعاليت‌هاي گروه‌هاي جغرافيايي ايران در يك هزار و پانصد و هفتاد و پنجمين جلسه مورخ 17/8/78 شوراي امور اداري و استخدامي كشور در مورد پيشنهاد انجمن جغرافياي ايران راجع به افزودن رشته‌ی تحصيلي جغرافياي طبيعي به شرايط احراز رشته‌هاي شغلي (فني و مهندسي)، مدرك تحصيلي ليسانس و بالاتر رشته‌ی جغرافياي طبيعي را به شرايط احراز رشته‌هاي شغلي كارشناسي (فني و مهندسي)، هيدرولوژي و هيدروژئولوژي اضافه نمود تا بدين وسيله انگيزه‌ی دانشجويان در تحصيل رشته‌ی جغرافياي طبيعي افزايش يابد.

* گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري

١- دوره‌ی كارشناسي جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اسلامي (انقلاب فرهنگي) در دانشگاه تبريز با اهداف مشروحه‌ی زير با تصويب شوراي عالي برنامه‌ريزي اقدام به پذيرش دانشجو نموده است.

اهداف:

الف) تربيت كادر متخصص و متعهد براي انجام امور شهري سازي و تهيه طرح‌هاي جامع شهري،

ب) ايجاد فضاي مناسب تحقيق و پژوهش در امر توسعه شهري، بهسازي- نوسازي و سامان‌دهي شهرهاي موجود و ايجاد شهر‌هاي جديد.

ج) تغذيه سازمان‌‌ها و نهاد‌هاي مربوطه از نظر كارشناسي براي نظارت و اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي عمراني شهري و منطقه‌اي.

٢- دوره‌ی كارشناسي ارشد جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري باز براي اولين بار در دانشگاه تبريز در تاريخ 24/9/1372 با تصويب شوراي گسترش آموزش عالي با اهداف زير ايجاد گرديد:

اهداف:

علم جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري بستر مطالعاتي طرح‌ها و پروژه‌هاي عمراني را فراهم كرده و مبناي ارزيابي‌هاي محيطي است. با توجه به ماهيت تخصص برنامه‌ريزي شهري كه بررسي تاريخي و وضعيت كنوني و آينده‌ی توسعه شهر‌ها را در بر مي‌گيرد ترتيب متخصصيني كه بتوانند حرفه شهرسازي را با بينش‌هاي محيطي، اقتصادي و فرهنگي در هم آميزند تضمين نموده و نياز فزاينده اين تخصص را برآورده می‌سازد.

كارشناسي ارشد اين رشته، امكان تأمين نيروي متخصص را براي بهره‌گيري در ساماندهي فضاي شهري مراكز موجود و ايجاد شهر‌هاي جديد فراهم كرده و شرايط پژوهش و مطالعاتي در سطح بالا را در مورد مسائل شهري مهيا خواهد ساخت. با توجه به گسترش شديد شهرنشيني، رشد شهر‌هاي موجود، برنامه‌ريزي و طراحي شهر‌هاي جديد، بيش از هر زمان ديگر نياز به فارغ‌التحصيلان اين رشته در محدوده عملكرد وزارتخانه‌هاي مسكن و شهرسازي، كشور، سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، دانشگاه‌ها و علي‌الخصوص مهندسين مشاور شهرساز … و احساس می‌شود.

3- دوره‌ی آموزشي دكتري- برنامه‌ريزي شهري با تصويب شوراي عالي برنامه‌ريزي در تاريخ 30/1/1377 ايجاد و دانشگاه تبريز نيز از مهر ماه سال ١٣٧٨ با اهداف زير اقدام به پذيرش دانشجو نمود:

اهداف:

دوره‌ی دكتري جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري با توجه به لزوم آموزش و پژوهش در توسعه پايدار شهري تأسيس شده است. دو قطبي شدن شهر‌هاي ايران، برنامه‌ريزي شهر‌هاي جديد، تبديل روستاهاي بزرگ به شهرها، ايجاد شهرك‌هاي صنعتي و مسكوني از ويژگي‌هاي دوران گذار در كشور ايران است.

روستاگريزي و آلونك‌نشيني در شهرها، عدم تعادل در نظام شهري، تفاوت شديد بين شهر و روستا، ظهور مسائل زيست محيطي، لزوم تأكيد بر مسائل جغرافياي شهري و ناحيه‌اي در چارچوب طرح‌هاي جامع شهري و برنامه‌ريزي شهري ناحيه‌اي را روشن می‌سازد.

 

تعداد دانشجويان دوره‌هاي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري

 

ردیف مقطع تحصیلی دختر پسر جمع
1 دکتری 5 11 16
2 کارشاسی ارشد 2 17 19
3 کارشناسی 63 256 319
4 جمع 70 284 354

 

 

– گروه آموزشي جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري علاوه بر ارائه خدمات آموزشي در سطح گروه، در دانشگاه نيز براي گروه‌هاي آموزشي ديگر از جمله- گروه عمران دانشكده‌ی فني دروس تخصصي شهرسازي ارائه مي‌نمايد.

– اين گروه در فعاليت‌هاي توسعه و عمران و مديريت شهري در خارج از دانشگاه مشاركت فعال دارد. در حال حاضر رئيس شوراي اسلامي شهر تبريز از اعضاء هيئت علمي اين گروه بوده و ضمناً شهردار تبريز فارغ‌التحصيل اين گروه است و تعداد قابل توجهي از شهرداران مناطق و مسئولين سازمان‌هاي شهرداري در تبريز و اقصي نقاط ايران از فارغ‌التحصيلان اين گروه مي‌باشند.

 

– عناوين مهم‌ترين طرح‌هاي تحقيقاتي تهيه شده توسط اعضاي هيئت علمي گروه

– پارك طبيعت تبريز ٩٠٠٠ هكتار در حال اجرا

– سامان‌دهي شرق تبريز

– طرح شهرك توريستي در شرق درياچه‌ی اروميه

– طرح حاشيه‌نشينان تبريز

– سامان‌دهي درب گجيل

– بررسي وضعيت مسكن در استان آذربايجان شرقي- تبريز و مراغه

– طرح آمايش استان آذربايجان شرقي

– منطقه‌بندي شهرداري تبريز

– مطالعه‌ی شبكه شهري در منطقه‌ی شمال غرب كشور

– بررسي تأثيرات زيست محيطي توسعه در شهرستان تبريز و شبستر

زمينه‌ی فعاليت‌هاي پژوهشي گروه مربوطه:

شهرسازي- مديريت شهري- طراحي شهري- زيباسازي- محيط زيست شهري- مسكن و زمين شهري- آمايش سرزمين- برنامه‌ريزي روستائي

 

* معرفی گروه تاريخ

گروه تاريخ در سال ١٣٢٦ تأسيس و تفكيك اين گروه از گروه جغرافيا در سال ١٣٣٧ صورت گرفته است و دوره‌ی كارشناسي ارشد اين گروه در سال ١٣٧٠ و دوره‌ی دكتري در سال ١٣٧٥ ايجاد شده است. تعداد دانشجويان اين گروه به شرح زير می‌باشد.

تعداد دانشجويان: ٩ نفر دكتري، ٢٤ نفر كارشناسي ارشد، ١٣٢ نفر كارشناسي

تعداد استادان: ٧ نفر تمام وقت، ٢ نفر بورسيه و شاغل به تحصيل

تعداد كاركنان: ١ نفر (كارشناس و كتابدار)

اهداف رشته‌ی تاريخ

رشته‌ی تاريخ از رشته‌هاي علوم انساني واجتماعي است كه و با توجه به تنوع و گستردگي و پيچيدگي مباحث و موضوعاتي اين رشته در سطوح مختلف و دوره‌هاي گوناگون تحصيلي مورد آموزش وپژوهش قرار مي‌گيرند، اين رشته پيوند ويژه‌اي با ديگر رشته‌هاي انساني و اجتماعي دارد و از همه آن‌‌ها كمك مي‌گيرد به اين دليل هدف اصلي و محور رشته تاريخ شناخت انسان در همه ابعاد و وجوه مي‌باشد. در رشته‌ی تاريخ انسان هم به عنوان فرد و هم به عنوان جامعه و هم به عنوان نوع موضوع شناخت است منتهي در همه ابعاد گذشته تاريخي انسان مورد پژوهش قرار مي‌گيرد. بنابراين در دانش تاريخ محقق با قوانين تكامل تاريخي انسان در همه ابعاد و وجوه (فردي، اجتماعي و نوعي) آشنايي به هم می‌رساند.

* معرفی گروه حقوق

با توجه به نياز به وجود يك مركز آموزش حقوقي در منطقه شمال غرب كشور به منظور تربيت قاضي، وكيل، سردفتر و ديگر مشاغل مرتبط با حقوق با تمهيداتي نه چندان كم در سال ١٣٧٠ گروه حقوق تاسيس گرديد. البته اساس‌نامه‌ی دانشگاه تبريز كه حدود نيم قرن پيش تدوين و تصويب گرديده، تأسيس دانشكده‌ی حقوق را مورد پيش بيني قرار داده بود كه تاريخ مذکور شرايط قانوني براي ايجاد آن وجود نداشته است. بدنه‌ی اوليه گروه حقوق از طريق اعضاي هيات علمي جديدالاستخدام دانشگاه تبريز و تعدادي از استادان مدعو تشكيل گرديد و بعد‌ها نيز نسبت به عضو گيري‌هاي جديد و ترميم كمي اعضاي هيات علمي اقدام گرديده است.

تعداد دانشجويان گروه حقوق در حال حاضر به يكصد و پنجاه نفر مي‌رسد و تعداد اعضاي هيات علمي گروه نيز فعلاً به دوازده نفر بالغ مي‌گردد. از اين تعداد هفت نفر داراي مدرك دكتري و پنج نفر داراي مدرك كارشناسي ارشد هستند كه از اين تعد اد نيز سه نفر از آن‌‌ها دانشجوي دوره دكتري حقوق مي‌باشند. فارغ‌التحصيلان اين گروه تا حال در مشاغل قضاوت، وكالت و سردفتري و كارشناس حقوقي ادارات و سازمان‌هاي دولتي مختلفي در كشور جذب گرديده‌اند و تعدادي از آن‌‌ها نيز در مراكز آموزشي مختلف داخل و خارج كشور به ادامه تحصيل در دوره‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري مشغول شده‌اند.

دوره‌ی کارشناسی ارشد حقوق عمومی از مهر ماه سال ١٣٨٤ فعال شده است و برای کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و علوم سياسی مجوز لازم اخذ شده و از مهر ماه سال ١٣٨٥ دانشجو پذيرفته خواهد شد. مقدمات لازم برای اخذ م جوز برای دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و حقوق بين‌الملل عمومی فراهم می‌شود. نياز كتابخانه دانشجويان اين گروه از طريق كتابخانه‌ی دانشكده و هم‌چنين كتابخانه مركزي دانشگاه برآورد می‌شود و فضاي آموزشي براي دانشجويان در حال حاضر متناسب و از طريق دانشكده‌ی علوم انساني و اجتماعي كه به آن وابسته است تخصيص و تنظيم مي‌گردد. در مدت محدود فعاليت گروه انسجام و نظم علمي قابل قبولي تحقق يافته و در اثر پشتكار اعضاي هيات علمي گروه نه تنها در كسب درجه‌اي شايسته در ميان ساير گروه‌ها موفق بوده بلكه درصد قبولي فارغ‌التحصيلان اين گروه در آزمون كارشناسي ارشد و وكالت و قضاوت و سردفتري نيز چشمگير و در نتيجه قابل توجه مي‌باشد.

 

* معرفی گروه اقتصاد

گروه اقتصاد در مهرماه سال ١٣٦٩ رسما با پذيرش ٢٥ دانشجو در رشته‌ی اقتصاد (نظری) با دو نفر هيئت علمی فعاليت خود را آغاز نمو د. از آنجايی که تبريز مرکز اقتصادی و بازرگانی منطقه شمال‌غرب کشور محسوب می‌شود. ضمناً با پيشگامی وزارت بازرگانی، فعاليت ساختمانی دانشکده‌ی اقتصاد و بازرگانی شروع شده و تکميل آن می‌تواند در تحقق اهداف گروه اقتصاد بسيار کارساز باشد. در طی سال‌های بعد گروه اقتصاد با پذيرش دانشجويان بيشتر و گسترش رشته‌ی اقتصاد به گرايش اقتصاد بازرگانی فعاليت علمی و پژوهشی خود را بسط داد. اين گسترش گروه توام با استخدام هيئت علمی جديد بود به طوری که در سال ١٣٨٢ تعداد اعضای هيات علمی به ١٧ نفر رسيد. در سال ١٣٧٧ گروه اقتصاد تحصیلات تکميلی را با کارشناسی ارشد اقتصاد (گرايش توسعه‌ی اقتصادی و برنامه‌ريزی) آغاز نمود. بعد از پذيرش دانشجو در چندين دوره در اين گرايش، در سال ١٣٨٢ رسماً در دوره‌ی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشجو پذيرفت ضمناً مجوز تاسيس رشته‌ی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی کسب شده و قرار است در مهر ماه ١٣٨٥ ر سماً دانشجو در اين رشته پذيرفته شود. اين گروه در نظر دارد با تاسيس رشته‌های مدیریت بازرگانی، حسابداری، بيمه و… در تر بيت نيروی انسانی متخصص نقش مؤثی ایفا نماید.

 

* معرفی گروه معماري

١- مقدمه

دانشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز به دنبال تلاش‌های مستمر در سال ١٣٧٦ مجوز راه‌اندازی مقطع كارداني رشته معماري را از وزارت علوم و آموزش عالي اخذ و از آن تاریخ به بعد هر ساله اقدام به پذيرش حدود ٣٠ الی ٣٥ دانشجو در دوره‌ی كارداني نموده است. اين گروه در سال نخست از نظر سازماني جزو گروه آموزشي جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري محسوب مي‌شد و ليکن در سال ١٣٧٧ با تعیین مدیر گروه به صورت یک گروه مستقل تحت عنوان «رشته‌ی معماری» درآمد. با توجه به جدیت دانشجویان و کادر هیئت علمی علاقه‌مند، فارغ‌التحصیلان این رشته در زمینه‌های مختلف علمی و حرفه‌ای موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند. از این جمله می‌توان به میانگین سالانه‌ی قبولی بالای 60% فارغ‌التحصیلان در دوره‌های کارشناسی معماری و بالاتر اشاره نمود. هم‌اکنون از فارغ‌التحصيل دوره‌هاي اول اين گروه چند نفر در دوره‌ی كارشناسي ارشد معماري پذيرفته شده و برخی نیز به عنوان هیئت علمی مشغول به فعاليت شده‌اند. تعداد زيادي از فارغ‌التحصيلان اين گروه كه توفيق ادامه تحصيل نداشته‌اند در موقعيت‌هاي شغلي متناسب با رشته‌ی تحصيلي خويش به فعاليت حرفه‌اي خويش ادامه داده و منشأ خدمات ارزنده‌اي در حرفه خويش گشته‌اند.

٢- اهداف دوره:

دوره‌ی آموزشي كارداني معماري در چارچوب برنامه‌ريزي گروه هنر و با اهداف تامين نيروي انساني و رفع خلاء موجود بين نيرو‌هاي متخصص كارشناس و مهندسين ساختمان و معماري و تحقق اصول مهندسي و معماري در جامعه تدوين گشته است. فارغ‌التحصيلان اين دوره به عنوان دستيار مهندسين ساختمان و مهندسين معماري در دفتر كار مهندسين مشاور و مجريان ساختماني در كارگاه‌هاي اجراي ساختمان مشغول فعاليت می‌شوند. با توجه به ساختار نظام مهندسي ساختمان و مسكن نياز به اين قشر از متخصصين ساختمان بيش از حد احساس مي‌گردد و به منظور رسيدن به يك سيستم كار آمد نظام مهندسي و نيل به اهداف متعالي نظام مهندسي معماري و اجراي درست قوانين و اصول مورد نظر در اين زمينه، ضرورت وجود چنين نيرو هايي انكار ناپذير می‌باشد.

 

مشخصات دوره كارداني معماري

طول دوره‌ی کاردانی معماری حداقل 2 سال (4 نیم‌سال تحصیلی) و حداکثر 3 سال (6 نیم‌سال تحصیلی) است. نوع و تعداد واحدهای درسی به شرح زیر است:

١- دروس عمومي                         ١٢ واحد

٢- دروس پايه                              ١٤ واحد

٣- دروس اصلي                           ٣٢ واحد

٤- دروس تخصصي                      ١٣ واحد

٥- كارآموزي كارگاهي                 ٣ واحد

جمع كل واحد‌ها دوره ٧٤ واحد می‌باشد.

 

* گروه علوم اجتماعی

در سال ١٣٦٧ دانشكده‌ی علوم انساني و اجتماعي از دانشكده‌ی ادبيات و علوم انساني تفكيك و از تاريخ 1/12/1367 فعاليت‌هاي آموزشي خود را رسماً آغاز نموده است.

چنان‌چه بخواهيم وضعيت گروه علوم اجتماعي اين دانشكده را بررسي نماييم، بايد توجه داشته باشيم كه اين گروه آموزشي پس از آن كه دانشكده‌ی ادبيات و علوم انساني در سال تحصيلي 27- 1326 در دو رشته‌ی تحصيلي تاريخ و جغرافيا و زبان و ادبيات فارسي فعاليت آموزشي خود را آغاز نموده، به همراه رشته‌هاي زبان انگليسي- زبان فرانسه- علوم تربيتي و روان‌شناسي به رشته‌هاي آموزشي اين دانشكده افزوده گرديد.

 

گرايش‌هاي تحصيلي:

گروه آموزشي علوم اجتماعي با پذيرش دانشجو در «گرايش پژوهشگري» به فعاليت‌هاي آموزشي خود ادامه داده تا اينکه پس از احساس ضرورت نسبت به ترتيب نيرو‌هاي متخصص در اين رشته، از سال ١٣٧٥ در دوره‌ی تحصيلات تكميلي نيز نسبت به جذب و پذيرش دانشجوي «كا رشناشي ارشد پژوهشگري» و پس از مقطع «كارشناسي ارشد جامعه شناسي» اقدام نموده است.

در راستاي سياست‌هاي كلي نظام‌هاي آموزش عالي و در جهت بسط و توسعه‌ی رشته‌هاي دانشگاهي، اين گروه از سال ١٣٨٠ و در مقطع كارشناسي با جذب و تربيت دانشجو در رشته تحصيلي «تعاون و رفاه اجتماعي» گامي جدي و اساسي در توجه به نياز‌هاي اساسي جامعه و ضرورتي كه به گسترش اين رشته دانشگاهي در سطح كلان آموزشي احساس مي‌گردد، برداشته است.

 

دانشجویان گروه آموزشی علوم اجتماعی

 

دانشجو

گرایش تحصیلی

کارشناسی کارشناسی ارشد
دختر پسر کل دختر پسر کل
پژوهشگری 77 75 152 2 11 13
نعاون و رفاه اجتماعی 57 41 98
جامعه‌شناسی 2 11 13

 

 

اين گروه آموزشي، ضمن حفظ وضعيت مطلوب آموزشي و ارائه‌ی خدمات به دانشجويان به منظور ارتقاي كيفيت تحصيلي، توجه به وضعيت علمي استادان گروه را در اولوليت كاري خود قرار داده، در همين راستا نسبت به اعزام استادان جهت ادامه تحصيل در دوره‌هاي بالاتر را در داخل و خارج كشور اقدام، هم‌چنين جذب و استخدام نيرو‌هاي متخصص و مورد نياز را مد نظر دارد.

شايان ذكر است كه گروه علوم اجتماعي علاوه بر ارائه خدمات آموزشي در سطح، در سطح گروه، با تلاش و مساعي اعضاي محترم هيات علمي خود، در سطح دانشگاه نيز وظيفه خطير و حائز اهميت تامين مدرس براي ساير دانشكده‌ها از لحاظ تدريس دروس «جامعه شناسي» «جمعيت‌شناسي» و «جمعيت و تنظيم خانواده» را بر عهده دارد.

 

آزمايشگاه:

اين دانشکده دارای آزمایشگاه ژئومورفولوژی، سمعی و بصری، مرکز پردازش تصاویر ماهواره‌ای و سیسم‌های اطلاعات جغرافیای (G.I.S)، کارگاه کارتوگرافی، آتلیه‌ی معماری و مرکز مجهز اموزش کامپیوتر است.

 

دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی

دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشگاه تبریز در سال تحصيلی 30-1329 در جوار دانشکده‌ی ادبيات و علوم انسانی افتتاح گردید. اين دانشکده که با عنوان دانشسرای عالی نام‌گذاری شده بود، در آغاز راه تنها در رشته‌ی ادبی داوطلب دبيری می‌پذيرفت. در سال تحصيلی 31- 1330 رشته‌ی رياضی نيز بدان اضافه گرديد، ليکن پذيرفته‌شدگان رشته‌ی رياضی پس از مدت يک سال (ترم تحصيلی) برای ادامه‌ی تحصيل به دانشسرای عالی تهران اعزام گشتند.

در سال ١٣٤٥ دوره‌ی دو‌ساله‌ی دبيری در دو رشته تحصيلی رياضی، فیزیک و شیمی تأسیس گردید که از نظر آموزشی به دانشسرای عالی تهران وابسته بود و دو سال بعد در سال تحصيلی 48- 1347 اين دوره به دانشسرای عالی تغییر نام يافت و مدت تحصيل در رشته‌های فوق الذکر چهار سال گردید. در اين زمان رشته‌های رياضی، فیزیک و شیمی به طور جداگانه تشکیل و هم‌چنین رشته‌های کتابداری و خانه‌داری نيز بدان‌ها اضافه شد. سرانجام در سال ١٣٤٩ نام دانشسرای عالی مطابق با مصوبه‌ی شورای دانشگاه تبريز به دانشکده‌ی علوم تربیتی تغيير نام يافت و از آن تاريخ تاکنون اين دانشکده با عنوان جديد به فعاليت‌های آموزشی و پژوهشی خود ادامه می‌دهد.

رشته‌ی روان‌شناسی از سال تحصيلی 55- 1354 از دانشکده‌ی ادبيات و علوم انسانی به دانشکده‌ی علوم تربیتی  منتقل و از سال ١٣٦٢ مطابق با مصوبه ستاد انقلاب فرهنگی کشور با نام روان‌شناسی با لينی به فعالیت خود ادامه داد.

رشته‌ی علوم تربیتی در سال ١٣٥٤ تأ سيس و از سال ١٣٦٢ بنا به تصویب ستاد انقلاب فرهنگی به رشته‌ی تخصصی تکنولوژی آموزشی تغییر نام يافت.

از ديگر فعاليت‌های اين دانشکده تربیت دبیر است که طبق قرارداد منعقده با وزارت آموزش و پرورش از سال تحصیلی 52- 1351 در شش رشته آغاز به کار نموده است، بدین ترتیب مرکز تربیت دبیر روزانه و شبانه وابسته به دانشکده‌ی علوم تربیتی تشکیل و در سال تحصيلی 58- 57 اين مرکز به فعالیت آموزشی خود خاتمه داد. در سال ١٣٤٩ طبق مصوبه‌ی شورای دانشگاه تبریز نام دانشسرای عالی به دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشکده‌ی علوم تربیتی تغییر يافت و از سال ١٣٧٠ طبق مصوبه‌ی شورای عالی انقلاب فرهنگی به «دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی» تغییر نام پیدا کرد.

 

گروههای آموزشی

اين دانشکده با چهار گروه آموزشی به شرح ذيل فعاليت می‌کند:

١- گروه آموزشی علوم تربیتی

٢- گروه آموزشی روانشناسی

٣- گروه آموزشی تربیت بدنی

٤- گروه آموزشی کتابداری

دانشجویان

دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی جمعاً دارای ١٠٩٩ نفر دانشجو است که در دوره‌های روزانه و شبانه مشغول به تحصيل هستند و در جدول‌های مربوط به تفکیک رشته و مقطع تحصيلی مشخص گردیده‌اند.

کارکنان

تعداد کارمندان آموزشی- اداری و خدماتی دانشکده علوم تربیتی ٢٢ نفر است.

آزمایشگاه

دانشکده‌ی علوم تربیتی دارای ٦ آزمایشگاه به اسامی ز ير است:

١- آزمایشگاه تکنولوژی آموزشی

٢- آزمایشگاه مربوط به عکاسی

٣- استوديو فيلم‌برداری

٤- آزمایشگاه روان‌شناسی

٥- آزمایشگاه کتابداری

٦- آزمایشگاه فیزیولوژی ورزشی

کتابخانه

کتابخانه‌ی اين دانشکده در سال ١٣٤٧ تأ سيس گردیده است. تعداد کل کتاب‌های موجود در اين کتابخانه بالغ بر ٣٠٨٥٣ جلد است که ٢١٣٥٣ جلد آن به زبان فارسی و ٩٥٠٠ جلد به زبان لاتین است.

در اين کتابخانه ٤١ عنوان مجله به زبان لاتین و ١٨ عنوان مجله به زبان فارسی وجود دارد.

مرکز رایانه

ا ين مرکز بالغ بر ٢٠ دستگاه رايانه PC، پرینتر و سایر موارد مربوطه را داراست که ضمن استفاده در امور  پژوهشی، دروس مر بوط به رایانه رشته‌های مختلف و نیز درس ماشنی‌نویسی کتابداری در این مرکز ارائه می‌شود.

مهد کودک

مهد کودک و آمادگی دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی دارای ٥ مربی و ٦ کارمند کمک مربی و خدماتی با پذیرش بالغ بر ١٢٠ نوباوه در سنین مختلف است.

 

دانشکده‌ی علوم طبيعي

دانشكده‌ی علوم طبيعي در سال ١٣٧٥ با تقسيم دانشكده علوم سابق دانشگاه تبريز به دانشكده‌هاي علوم رياضي، فيزيك و علوم طبيعي تشكيل گرديد. گروه‌هاي آموزشي زمين‌شناسي و زيست‌شناسي اين دانشكده از سال ١٣٤٨ فعاليت آموزشي خود را تحت پوشش دانشكده‌ی علوم آغاز كرده‌اند. در حال حاضر اين دانشكده در مقاطع تحصيلي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري دانشجو می‌پذيرد.

گروه‌هاي آموزشي

دانشكده‌ی علوم طبيعي داراي سه گروه آموزشي به شرح زير می‌باشد:

١- گروه آموزشي زمين‌شناسي كه در مقطع كارشناسي، ٥ گرايش كارشناسي ارشد و ٢ گرايش دكتري دانشجو می‌پذيرد.

٢- گروه آموزشي علوم گياهي كه در مقطع كارشناسي، ٣ گرايش كارشناسي ارشد و يك گرايش دكتري دانشجو می‌پذيرد.

٣- گروه آموزشي علوم جانوري كه در مقطع كارشناسي و يك گرايش كارشناسي ارشد دانشجو مي‌پذيرد.

اعضاي هيئت علمي:

اين دانشكده در حال حاضر از خدمات آموزشي و پژوهشي ٣١ نفر اعضاي هيات علمي تمام وقت استفاده مي‌كند.

 

كاركنان

تعداد كاركنان اداري دانشكده علوم طبيعي ٢٩ نفر می‌باشد كه تعداد ٣ نفر داراي مدرك كارشناسي ارشد و ٧ نفر داراي مدرك كارشناسي بوده و بقيه جزو كادر اداري مي‌باشند.

دانشجويان

در حال حاضر در دانشكده‌ی علوم طبيعي ٧٠٤ نفر دانشجو درحال تحصيل می‌باشندكه در دوره‌هاي روزانه تحصيل می‌نمايند و آمار دانشجويان در مقاطع و رشته‌هاي مختلف در جدول زير ذكر شده است.

 

 

رشته

مقطع

زمین‌شناسی علوم گیاهی علوم جانوری زیست‌شناسی عمومی
کارشناسی 179 140 143 139
کارشناسی ارشد 61 18 10-
دکتری 10 4

 

كتابخانه

كتابخانه‌ی دانشكده‌ی علوم طبيعي داراي ٥٥٢٩ جلد كتاب به زبان انگليسي در ٣٨٩٨ عنوان و ٢٦٠٠ جلد كتاب فارسي در ١٣٠٥ عنوان می‌باشد و مجهز به سيستم رايانه‌اي جهت جستجو و امانت كتاب می‌باشد.

آزمایشگاه‌ها:

گروه‌هاي آموزشي اين دانشكده داراي آزمايشگاه‌های مجهز زير می‌باشد كه براي اهداف آموزشي و پژوهشي استفاده می‌شوند.

١- آزمايشگاه                              فسيل‌شناسي                                                 گروه زمين‌شناسي

٢- آزمايشگاه                              آبشناسي                                                       گروه زمين‌شناسي

٣- آزمايشگاه                              كاني‌شناسي                                                    گروه زمين‌شناسي

٤- آزمايشگاه                              تكتونيك                                                        گروه زمين‌شناسي

٥- آزمايشگاه                              زمين‌شناسي اقتصادي                                    گروه زمين‌شناسي

٦- آزمايشگاه                              سنگ‌شناسي                                                  گروه زمين‌شناسي

٧- آزمايشگاه                              رسوب‌شناسی و سنگ‌های رسوبی                   گروه زمين‌شناسي

٨- آزمايشگاه                              فتوژئولوژي                                                     گروه زمين‌شناسي

٩- آزمايشگاه                              ژئوفيزيك و زمین‌شناسی فيزيكي                    گروه زمين‌شناسي

١٠- آزمايشگاه                             ژئوشيمي                                                        علوم گیاهی

١١- آزمايشگاه                             اكولوژي علوم گياهي                                       علوم گیاهی

١٢- آزمايشگاه                            جلبك‌شناسي                                                 علوم گیاهی

١٣- آزمايشگاه                            فيزيولوژي گياهي                                            علوم گیاهی

١٤- آزمايشگاه                            بيوشيمي                                                        علوم گیاهی

١٥- آزمايشگاه                            سيستماتيك گياهي                                        علوم گیاهی

١٦- آزمايشگاه                            تاكسونومي جديد                                            علوم گیاهی

١٧- آزمايشگاه                            تشريح و ريخت‌شناسي گياهي                         علوم گیاهی

١٨- آزمايشگاه                            سيتوشيمي و مورفوژنز گياهي                         علوم گیاهی

١٩- آزمايشگاه                            كشت و بافت                                                   علوم گیاهی

٢٠- آزمايشگاه                            ميكروسكوپ                                                  علوم گیاهی

٢١- آزمايشگاه                            بيوشيمي علوم جانوري                                    علوم جانوری

٢٢- آزمايشگاه                            فيزيولوژي جانوري                                          علوم جانوری

٢٣- آزمايشگاه                            ژنتيك                                                            علوم جانوری

٢٤- آزمايشگاه                            سيتولوژي                                                      علوم جانوری

٢٥- آزمايشگاه                            جانورشناسي                                                  علوم جانوری

٢٦- آزمايشگاه                            زيست ابزاري                                                  علوم جانوری

٢٧- آزمايشگاه                            راديوبيولوژي                                                  علوم جانوری

علاوه بر آزمايشگاه‌هاي فوق، دانشكده داراي ٢ موزه‌ی جانورشناسي و زمين‌شناسي می‌باشد، كه براي نگهداري نمونه‌ها و بازديد دانشجويان و دانش‌آموزان استفاده می‌شود. همچنين سايت كامپيوتري مجهز در گروه‌هاي آموزشي جهت استفاده دانشجويان با امكان استفاده از شبكه‌ی جهاني اينترنت وجود دارد.

 

دانشکده‌ی فنی و مهندسی عمران

دانشکده‌ی فنی دانشگاه تبریز در سال ١٣٣٧ فعالیت‌های آموزشی خود را در رشته‌ی مهندسی راه و ساختمان آغاز نمود که طول مدت آن چهار سال بود و فارغ‌التحصیلان پس از طی این دوره موفق به دریافت دانشنامه‌ی مهندسی راه و ساختمان می‌شدند. همچنین تا سال ١٣٥٦ تحصیلات در اين دانشکده تا درجه‌ی تحصیلی فوق‌لیسانس به صورت پيوسته بود. از سال ١٣٥٦ دوره‌ی تحصيلی به صورت ناپیوسته درآمده و فارغ‌التحصیلان به اخذ درجه‌ی کارشناسی مهندسی عمران نایل می‌شوند.

همچنین در اين دانشکده دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکترا (PhD) در گروه‌های  مختلف آموزشی دایر می‌باشد. از سال ١٣٨٢ دانشکده‌ی فنی- مهندسی عمران يکی از دانشکده‌های تفکیک‌شده از دانشکده‌ی فنی سابق می‌باشد که خود مجزا فعاليت خود را با عنوان فنی- مهندسی عمران در گروه‌های آموزشی و پژوهشی زير آغاز نموده است.

 

گروه‌های آموزشی

تعداد گروه‌های آموزشی و پژوهشی دانشکده‌ی فنی- مهندسی عمران پنج گروه است که به‌ترتیب عبارتند از:

١- گروه مهندسی عمران- سازه

٢- گروه مهندسی عمران- آب

٣- گروه مهندسی عمران- خاک و پی

٤- گروه مهندسی عمران- راه و ترابری

٥- گروه مهندسی عمران- نقشه برداری

دانشجویان

دانشکده‌ی عمران جمعاً ٨٦١ نفر دانشجو دارد که در دوره‌های روزانه و شبانه به تحصيل اشتغال دارند و آمار آن‌ها در جدول ز ير با توجه به مقطع تحصيلی ارائه شده است:

 

ردیف کارشناسی کارشناسی ارشد دکتری (PhD)
تعداد دانشجویان 710 140 11

 

کارکنان

تعداد کل کارمندان دانشکده‌ی عمران در قسمت‌های اداری، آموزشی و خدماتی ٣٣ است.

آزمایشگاه

اسامی آزمایشگاه‌های اين دانشکده به قرار ز ير است:

١- آزمایشگاه مقاومت مصالح

٢- آزمایشگاه دینامیک و ارتعاشات

٣- آزمایشگاه مکانیک سیالات و هیدرولیک

٤- آزمایشگاه مکانيک خاک

٥- آزمایشگاه تکنولوژی بتن

٦- آزمایشگاه سازه

٧- آزمایشگاه ساخت سيمان

٨- آزمايشگاه فتوگرامتري

٩- آزمايشگاه تبديل

١٠- آزمايشگاه هواشناسي

کتابخانه

يکی از با‌سابقه‌ترین کتابخانه‌های دانشگاه تبریز کتابخانه‌ی دانشکده فنی- مهندسی عمران است که در سال ١٣٣٧ تأسیس شده است. اين کتابخانه در حال حاضر دارای ٢٤٢٥٠ جلد کتاب به زبان‌های مختلف و همچنين ١٠٨ عنوان مجله به زبان‌های مختلف است.

شبکه‌ی اطلاع رسانی (IT)

شبکه‌ی اطلاع رسانی دانشکده فنی- مهندسی عمران در ساختمان‌های شماره ٩،٧،٦ از طریق فیبر نوری به یکدیگر متصل هستند. مرکز کامپیوتر دانشکده‌ی فنی مهندسی عمران وظیفه‌ی ارائه‌ی خدمات به دانشکده در حوزه‌ی فناوری اطلاعات را بر عهده دارد. امکانات سخت‌افزاری در دانشکده‌ی فنی- مهندسی عمران شامل ٣٦ دستگاه رایانه در سایت کامپیوتر ارشد و کارشناسی، ١٢ دستگاه رایانه در گروه مهندسی عمران سازه، ٧ دستگاه رایانه در مهندسی عمران آب، ٥ دستگاه رایانه در گروه مهندسی عمران نقشه‌برداری و ٣ دستگاه رایانه در گروه مهندسی عمران راه و خاک موجود می‌باشد.

 

دانشکده‌ی فنی و مهندسی مكانيك

گروه مهندسي مكانيك به عنوان يكي از گروه‌هاي دانشكده‌ی فني دانشگاه تبريز از سال ١٣٤٧ فعاليت خود را باپذيرش دانشجو در دوره‌ی كارشناسي ارشد پيوسته مهندسي مكانيك آغاز نمود. از سال ١٣٥٦ دوره‌ی كارشناسي ارشد به صورت ناپيوسته درآمد و فارغ‌التحصيلان دوره‌ی چهار‌ساله به اخذ درجه‌ی كارشناسي در مهندسي مكانيك نايل شدند. از سال ٨٢ پس از تفكيك دانشكده فني، دانشكده‌ی فني مهندسي مكانيك به عنوان يك دانشكده‌ی مجزا فعاليت‌هاي خود را در قالب گروه‌هاي آموزشي:

– مهندسي مكانيك

– مهندسي ساخت و توليد

– مهندسي مواد- سراميك

– مهندسي صنايع

ادامه داد. در گروه مهندسي مكانيك دوره‌هاي تحصيلات تكميلي شامل كارشناسي ارشد در گرايش‌هاي تبديل انرژي، طراحي كاربردي و سيستم محركه‌ی خودرو و همين‌طور دوره‌هاي دكتري شامل دكتري تبديل انرژي و طراحي كاربردي داير بوده تاكنون تعداد ١٨٧ نفر از دوره‌هاي كارشناسي ارشد و ٧ نفر از دوره‌هاي دكتري مهندسي مكانيك فارغ‌التحصيل شده اند. همچنين گروه مهندسي ساخت و توليد نيز علاوه بر دوره‌ی كارشناسي، در دوره‌ی كارشناسي ارشد نيز فعال بوده و آمار فارغ‌التحصيلان آن در دوره‌ی كارشناسي ارشد تاكنون بالغ بر ١١ نفر می‌باشد.

دانشجويان

كل دانشجويان دانشكده‌ی مهندسي مكانيك در حال حاضر بالغ بر ٨٩١ نفر می‌باشد كه آمار آن‌‌ها در جدول زير با توجه به مقطع تحصيلي ارائه شده است.

 

مقطع کارشناسی کارشناسی ارشد دکتری (PhD)
تعداد دانشجویان 768 100 23

 

 

كاركنان

تعداد كل كاركنان دانشكده‌ی مهندسي مكانيك در قسمت‌هاي اداري، آموزشي و خدماتي كلاً ٣٥ نفر می‌باشد كه تعداد ١٥ نفر از آنان از كاركنان شركتي بوده و بقيه در استخد ام دانشگاه مي‌باشند.

آزمايشگاه‌ها

آزمايشگاه‌هاي دانشكده‌ی فني مهندسي مكانيك عبارتند از:

– آزمايشگاه مقاومت مصالح

– آزمايشگاه ترموديناميك

– آزمايشگاه مكانيك سيالات

– آزمايشگاه ديناميك و ارتعاشات

– آزمايشگاه توربوماشين

– آزم ايشگاه موتور‌هاي احتراقي

– آزمايشگاه توليد بخار

– آزمايشگاه هيدروليك و پنوماتيك

– آزمايشگاه انتقال حرارت

– آزمايشگاه علم مواد

– آزمايشگاه سيستم‌هاي اندازه گيري

– آزمايشگاه عمليات حرارتي

– آزمايشگاه طراحي و ساخت به كمك كامپيوتر

– آزمايشگاه متالوگرافي

– آزمايشگاه خواص مكانيكي مواد

– آزمايشگاه الكترو سراميك

– آزمايشگاه مواد ديرگداز

– آزمايشگاه فرايند ساخت سراميك ها

كارگاه‌ها

– كارگاه جوشكاري و ورق‌كاري

– كارگاه اتومكانيك

– كارگاه ماشين‌ابزار انيورسال

– كارگاه عمومي

– كارگاه ماشين‌هاي كنترل عددي

– كارگاه اصول ريخته‌گري

– كارگاه طراحي و ساخت قالب

– كارگاه تكنولوژي پلاستيك

– كارگاه توليد مخصوص

كتابخانه

كتابخانه‌ی دانشكده‌ی مهندسي مكانيك به طور يكپارچه با كتابخانه‌هاي دانشكده‌هاي فني ديگر (عمران و برق) يكي از با سابقه‌ترين كتابخانه‌هاي دانشگاه بوده و در حال حاضر كلاً داراي ٢٤٢٥٠ جلد كتاب به زبانهاي مختلف و ١١٠ عنوان مجله می‌باشد.

سايت كامپيوتري و شبكه‌ی اطلاع‌رساني

سايت كامپيوتري دانشكده‌ی مهندسي مكانيك عمدتاً به صورت شبكه‌اي در ساختمان شماره ١٤ متمركز بوده و علاوه بر آن گروه‌هاي مهندسي سراميك و ساخت و توليد نيز سايت‌هاي جداگانه‌اي براي خود دارند. به‌علاوه در دفتر كار اكثر اساتيد كامپيوتر شخصي موجود مي‌باشد كه به شبكه‌ی كامپيوتري دانشگاه متصل هستند. در كل آمار كامپيوتر‌هاي موجود در سايت‌هاي مختلف دانشكده حدود ٦٥ عدد و در دفاتر اساتيد حدوداً ٣٥ عدد مي‌باشد.

آمفي‌تئاتر ساختمان ١٤ جهت انجام مراسم‌های مختلف از قبيل دفاع از پايان نامه‌ها، ارائه‌ی سمينار‌ها و سخنراني‌هاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

 

 

مجتمع آموزش عالي كشاورزي مراغه

اين واحد در سال ١٣٦٦ با عنوان آموزشكده‌ی كشاورزي با جذب ٤٠ نفر دانشجو در مقطع كارداني امور زراعي آغاز به كار كر د. طي سال‌هاي ١٣٧٠ تا ١٣٧٣ اقدام به خريد زميني به مساحت ١١٠ هكتار در منطقه گلشهر نمود. در فاصله سال‌هاي ١٣٧٢ تا ١٣٧٤ اقدام به افزايش رشته‌هاي تحصيلي تا سقف ٤ رشته شامل مهندسي باغباني، گياه‌پزشكي و خاك‌شناسي در مقطع كارشناسي كرد.

اين آموزشکده در سال ١٣٧٧ از آموزشکده به دانشکده ارتقاء يافته و در بهمن ١٣٨٣ با تبديل آن به مجتمع آموزش عالی مراغه موافقت به عمل آمد و در ارديبهشت ماه ١٣٨٤ موافقت قطعی آن صادر گردید. در حال حاضر اين مجتمع داراي ٨ آزمايشگاه، ١١ واحد كلاس درس، اتاق استادان و بخش اداري و خدماتي، نمازخانه، بخش‌هاي فرهنگي، مركز كامپيوتر،كتابخانه، آشپزخانه، سلف سرويس، آمفي تئاتر، كارگاه و سوله‌ی ماشين‌آلات، مزرعه‌ی آموزشی، دو حلقه چاه، باغ و گلخانه‌ی آموزشی است. هم‌اکنون در اين مجتمع ١٧ نفر عضو هيات علمي تمام‌وقت، ٧ نفر بورسيه‌ی دكتري، ٥ نفر دانشجوي دكتري (مأمور به تحصيل)، ٥٠ نفر پرسنل اداري و خدماتي و نزديك به ٥٠٠ نفر دانشجو مشغول فعاليت هستند. از مهر‌ماه سال جاری در سه رشته‌ی کارشناسی زراعت و اصلاح نباتات، کارشناسی ناپيوسته‌ی تکنولوژی توليدات گياهی و کارشناسی ناپيوسته باغبانی دانشجو جذب خواهد نمود. بر اساس برنامه پنج‌ساله‌ی دوم توسعه آموزشی دانشگاه تبريز (منتهی به سال ١٣٨٩) برای اين مجتمع ٤٩ نفر عضو هيأت علمی، ٨١٥ نفر دانشجو و ١٢ رشته‌ی تحصيلی شامل ٧ رشته فوق‌الذکر و ٥ رشته در مقطع کارشناسی ارشد حشره‌شناسی کشاورزی، بيماری‌های گياهی، زراعت و اصلاح نباتات و باغبانی پيش‌بينی شده است.

 

گرو ه‌هاي آموزشي مجتمع:

ü گروه علوم باغباني

ü گروه خاك‌شناسي

ü گروه گياه‌پزشكي

ü گروه تكنولوژي توليدات گياهي

 

آموزشكده‌ی دام‌پزشكي

آموزشکده‌ی دام‌پزشکی که در سال ١٣٦٧ عملاً فعاليت آموزشی خود را آغاز کرد.

رشته‌های تحصیلی

آموزشکده‌ی دام‌پزشکی دارای دو رشته‌ی تحصيلی به شرح ذيل است:

١- کاردانی دام‌پزشکی

٢- کارشناسی علوم ازمایشگاهی دام‌پزشکی

دانشجویان

تعداد دانشجویان اين آموزشکده ١٣٦ نفر است که در دوره‌ی روزانه مشغول به تحصيل هستند و آمار دقیق آن‌ها در جدول مربوط به تفکیک رشته و مقطع تحصيلی مشخص گرديده است.

 

رشته تحصیلی تعداد دانشجویان
مرد زن جمع
کاردانی دام‌پزشکی 43 19 62
کارشناسی علوم آزمایشگاهی و دام‌پزشکی 59 15 74
جمع 102 34 136

 

کارکنان

تعداد کارکنان اداری اين آموزشکده کلاً ١١ نفر است.

آزمایشگاه

آموزشکده‌ی دام‌پزشکی دارای نه آزمایشگاه و دو سالن به شرح ذيل است:

الف: آزمايشگاه‌ها

١- آزمايشگاه بيوشيمي

٢- آزمايشگاه ميكروب‌شناسي

٣- آزمايشگاه انگل‌شناسي

٤- آزمايشگاه خون‌شناسي

٥- آزمايشگاه بافت‌شناسي

٦- آزمايشگاه ويروس‌شناسي

٧- آزمايشگاه تجزيه‌ی خواراك دام طيور

٨- آزمايشگاه قارچ‌شناسي

٩- آزمايشگاه بهداشت مواد غذايي

ب: سالن‌ها

١- سالن تشريح

٢- سالن پرورش حيوانات آزمايشگاهي

کتابخانه

کتابخانه‌ی آموزشکده دارای ١٨٢١ جلد کتاب است که از اين تعداد ٥٢٠ جلد کتاب خارجی است و همچنین دارای ١٢١٠ جلد مجله نیز هست که از اين تعداد ٨٣٠ جلد آن خارجی است و همه آن‌‌ها مورد استفاده دانشجویان قرار می‌گیرد.

 

دانشکده‌ی فني و مهندسي بناب

اين واحد در سال ١٣٧٥ با عنوان آموزشکده‌ی فنی و مهندسی با جذب ٤٦ نفر دانشجو در مقطع کاردانی برق- الکترونيک آغاز به کار کرده، در طی سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٢ اقدام به خرید زمینی به مساحت تقریبی 5/4 هکتار (ساختمان سابق مدیریت خدمات کشاورزی بناب) را نموده است. در فاصله‌ی سال‌های ١٣٨٠ تا  ١٣٨٣ اقدام به افزايش رشته‌های تحصيلی تا سقف سه رشته شامل کاردانی عمران- کاردانی کامپيوتر نرم‌افزار و کارشناسی ناپيوسته‌ی برق الکترونيک نمود. اين آموزشکده در سال ١٣٨٣ از آموزشکده به دانشکده ارتقاء يافته و در سال ١٣٨٤ موافقت قطعی آن صادر گرديد و در حال حاضر دانشکده سعی می‌کند به مجتمع آموزش عالی تبديل و موافقت اصولی آن را بگيرد. در حال حاضر اين دانشکده دارای ١٢ آزمایشگاه، ٥ واحد کلاس درس، اتاق اساتید و بخش اداری و خدماتی، نمازخانه، بخش‌های فرهنگی، مرکز کامپیوتر، کتابخانه، آشپزخانه، سلف سرویس، آمفی تئاتر می‌باشد. هم‌اکنون در اين دانشکده ٦ نفر عضو هيأت علمی تمام‌وقت، ٦ نفر بور سيه‌ی دکتری در خارج و داخل کشور (مأمور به تحصيل) و ٢٢ نفر پرسنل اداری و خدماتی و نزديک به ٢٢٠ نفر دانشجو مشغول به فعاليت هستند. از مهرماه سال جاری (١٣٨٥) در چهار رشته‌ی کاردانی معماری، کاردانی فنی مکانیک گرایش ماشین‌ابزار، کارشناسی پيوسته‌ی برق الکترونيک و کارشناسی ارشد مهندسی فيزيک گرایش اپتیک و لیزر دانشجو جذب خواهد نمود. بر اساس برنامه‌ی پنج‌ساله‌ی چهارم توسعه‌ی آموزشی اين دانشکده‌ی فنی بناب (منتهی به سال ١٣٩٠ برای اين دانشکده ٥٠ نفر عضو هیئت علمی، ١٢٠٠ نفر دانشجو و ١٥ رشته‌ی تحصيلی شامل ٧ رشته‌ی فوق‌الذکر و ٨ رشته در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیش‌بینی شده است.)

 

گروه آموزشی دانشکده

ü گروه برق الکترونيک و کامپیوتر

ü گروه عمران

 

آموزشکده‌ی فنی مرند

آموزشکده‌ی فنی مرند در سال تحصيلی ١٣٧٤ رسماً افتتاح و کار آموزشی خود را آغاز کرد.

رشته‌های تحصیلی

آموزشکده‌ی فنی مرند دارای دو رشته‌ی آموزشی به شرح زير است:

١- رشته تحصيلی نقشه‌برداری

٢- رشته تحصيلی ساختمان‌های بتنی

دانشجویان

تعداد دانشجویان آموزشکده ١١٢ نفر است که در دوره‌ی روزانه به تحصيل اشتغال دارند.

کارکنان

آموزشکده‌ی فنی مرند جمعاً چهار نفر کارمند دارد.

آزمایشگاه

آموزشکده‌ی فنی مرند دارای آزمایشگاه فتوگرامتری است.

کتابخانه

کتابخانه‌ی آموزشکده ١١٥٣ جلد کتاب دارد و مورد استفاده دانشجویان است.

 

* گروه معارف اسلامی

بعد از پيروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در ايران ضرورت داشت که ارزش‌های دينی و آگاهي‌های معنوی و مذهبی در مراکز آموزش عالی به صورت مدون و کلاسيک ارائه و دانشجویان و دانش‌پژوهان بیشتر از آنچه در دبیرستان و جامعه از مطالب دينی مطلع می‌شوند از تحقیقات و مطالب روشن و شفاف دين به صورت عام و از دين مقدس اسلام به صورت خاص بهره‌مند شده و حظ و سهم بيشتری در اين زمينه به دست آورند. بنابراين ستاد انقلاب فرهنگی که به دستور و هدايت امام راحل(ره) تشکیل شده بود بنای اولیه و مقدمات اين امر را به صورت دروس معارف اسلامی تدوین و به وزارت فرهنگ و آموزش عالی پيشنهاد کرد که به موازات دروس لازم در هر گروه دانشگاهی که باید دانشجو آن‌‌ها را فرا گرفته و واحدهای مربوط را بگذارند حدود ١٧ واحد را به نام واحدهای معارف اسلامی تجویز و برنامه‌ریزی نماید و اين امر از سال ١٣٦٠ در دانشگاه تبریز که فعاليت آموزشی خود را بعد از تعطيلی انقلاب فرهنگی آغاز می‌نمود شروع شد ابتدا داشجويانی که ٢٥ واحد از دروس دانشگاهی را باقی‌مانده داشتند فقط ٢ واحد به نام درس معارف اسلامی که در قالب کتاب خاص اندیشه‌های بنیادین ارایه می‌شد فرا گرفتند. سپس دانشجويانی که ٧٠ واحد باقی‌مانده داشتند علاوه بر کتاب فوق درس اخلاق اسلامی را هم می‌بایست بگذرانند که مطالب اين درس از ارزش‌های اخلاقی سخن می‌گوید.

در گروه معارف اسلامی مانند گروه‌های آموزشی دیگر مدیریت‌های متعددی پياده شد. در گروه معارف اسلامی حدود ٢٤ نفر از مدرسین معارف که غالباً مدارک لازم را جهت تدریس از مراکز معتبر دارا بودند کار تدریس را به عهده داشتند.

از سال ١٣٧١ مرکز خاصی در شهر مقدس قم به عنوان معاونت استادان گروه معارف اسلامی دفتر مرکزی شورای نمایندگان مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها عهده‌دار تشخیص و تجویز مدرسین و تدریس با شرایط خاص تأسیس شد و از آن تاریخ مدرسین با سبک و شيوه‌ی مخصوصی که بضاعت‌های عملی آن‌‌ها طبق روال علمی معين و مشخص می‌شود انتخاب و به دانشگاه‌ها اعزام می‌گردند.

از سال ١٣٧٤ گروه معارف اسلامی در صدد جذب هیئت علمی برآمده است و در حال حاضر پنج نفر به صورت پيمانی با اين گروه همکاری دارند و تقاضای عده‌ی زيادی نیز در حال طی مراحل گزينشی است.