هدف و ماهيت

رشته مشاوره و راهنمايي يكي از رشته‌هاي گروه علوم انساني است كه جنبه‌ كاربردي دارد و دروس آن بيشتر در زمينه رشد ، ابعاد مختلف شخصيت آدمي و پيشگيري از مشكلات و اختلالات بخصوص مشكلات دانش‌آموزان و نوجوانان مي‌باشد.

امروزه بشر با مشكلات فراواني دست به گريبان است. مشكلاتي كه مي‌تواند زندگي انسان را از روند طبيعي و عادي خويش خارج سازد و به همين دليل بايد بر اين مشكلات غلبه كرد. اما گاهي انسان نمي‌تواند به تنهايي بر بعضي از مشكلات خويش غلبه كند و براي حل آنها نياز به كمك ديگران دارد و اينجا است كه ضرورت حضور يك كارشناس مشاور احساس مي‌شود. فردي كه مهارت و تخصص لازم را براي راهنمايي ديگران كسب كرده است.

مشاوره در اصل يعني پيشگيري و پيشگيري يعني اين که به افراد آموزش داده شود که چه کنند تا دچار بحران هاي روحي نگردند و راه پيشرفت و تکامل را راحت تر و سريع تر طي نمايند. البته بخش ديگري از مشاوره نيز شامل حال افرادي مي شود که دچار بحران شده اند و اکنون نمي دانند که چگونه بايد از بحران مورد نظر عبور کرده و يا با آن کنار بيايند که در اينجا مشاور به فرد مراجعه کننده کمک مي کند تا خودش را، نيازهايش را، هدفش را و راه رسيدن به هدفش را بشناسد تا بتواند بر بحران موجود غلبه کند.

كارشناس مشاوره عمدتاً به ياري خود فرد، مشكل او را حل مي‌كند. به عبارت ديگر به مراجعه كننده كمك مي‌كند تا تفكر، احساسات، انديشه و يا تصميم‌گيري خود را تغيير داده تا در نهايت بتواند نوع رابطه خود را با دنياي اطرافش تغيير دهد، اما يك مددكار با تاثير بر روي دنياي بيرون فرد، مشكل مراجعه كننده را حل مي‌كند. براي مثال به ياري خانواده، محيط كار و يا نهادهاي مختلف موجود در كشور، مشكلات خانوادگي، اقتصادي و يا كاري مراجعه كننده را حل مي‌كند.

گفتني است كه تا چند سال پيش رشته مشاوره و راهنمايي داراي دو گرايش مشاوره و امور تربيتي بود اما در حال حاضر دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي در گرايش امور تربيتي ، دانشجو نمي‌پذيرند.

در بحث تغيير نظام آموزشي، طرح حضور مشاور در مقطع راهنمايي و دبستان نيز مطرح مي‌باشد و اين به معناي ايجاد بازار كار بيشتر براي فارغ‌التحصيلان رشته مشاوره است.

توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه

دانشجوي اين رشته نيازمند كسب توانمندي هاي آشنايي با روان‌شناسي تعليم و تربيت، آگاه بودن از مسائل اقتصادي، سياسي، اجتماعي و مذهبي است تا بتواند مراجعه كنندگان خود را كه از اقشار مختلف جامعه و داراي مشكلات متنوعي هستند به خوبي راهنمايي كند و بايد در درس هاي رياضي خصوصا آمار و زبان انگليسي قوي باشد.

خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن دو ويژگي مهم و ضروري براي دانشجوي رشته مشاوره است چون يك مشاور بايد بتواند با صبر و بردباري و آرامش دروني خود فضاي مناسبي براي مراجعه كننده ايجاد كند و به او اجازه دهد كه خود را تخليه كرده و دغدغه‌هاي ذهني خويش را بيان كند و سپس با كلامي گويا و فصيح او را راهنمايي نمايد.

دانشجوي مشاوره از يك سو بايد شخصيتي متعادل داشته باشد تا بتواند بر ديگران تاثير گذاشته و به درستي آنها را راهنمايي كند و از سوي ديگر اهل تحقيق و پژوهش باشد تا علل مشكلات و بحران‌هاي موجود در جامعه را ريشه‌يابي كند.

مشاوره در اصل يعني پيشگيري و پيشگيري يعني اينكه به افراد آموزش داده شود كه چه كنند تا دچار بحران‌هاي روحي نگردند و راه پيشرفت و تكامل را راحت تر و سريع تر طي نمايند.

نكات تكميلي

روان شناسي يك علم تحقيقاتي است اما مشاوره بيشتر جنبه كاربردي دارد كه از تحقيقات و داده‌هاي روان شناسي براي حل مشكلات مردم ياري مي‌گيرد. همچنين موضوع روانشناسي (روانشناسي باليني) افرادي است كه دچار اختلالات روحي و رواني شده‌اند، يعني در اين علم بيماران روحي و رواني مورد مطالعه قرار مي‌گيرند اما در مشاوره سخن از مردم عادي است كه با بحران‌هاي روحي روبرو هستند.

وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر

امكان ادامه تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد در داخل كشور وجود دارد.

رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته

دو رشته علوم تربيتي و روان‌شناسي از رشته‌هاي نزديك به اين رشته هستند.

 

درس هاي اصلي و پايه رشته مشاوره و راهنمايي

رياضيات پايه

مباني جامعه شناسي

انسان از ديدگاه اسلام

روان شناسي عمومي

اصول فلسفه آموزش و پرورش

آمار توصيفي

آموزش و پرورش ابتدايي، راهنمايي و متوسطه

جامعه شناسي آموزش و پرورش

روان شناسي از ديدگاه دانشمندان اسلامي

مباني راهنمايي و مشاوره

فيزيولوژي انسان (اعصاب و غدد)

آمار استنباطي

روش ها و فنون راهنمايي و مشاوره

سنجش و اندازه گيري در علوم تربيتي

روش ها و فنون تدريس

نماد خانواده در اسلام و ايران

روان شناسي رشد (1) (کودکي و نوجواني)

روش تحقيق در علوم تربيتي و مشاوره

مقدمات مديريت آموزشي

روان شناسي يادگيري

روان شناسي رشد(2) (جواني، بزرگسالي، پيري)

توليد و کاربرد مواد آموزشي

مباني کامپيوتر

روان شناسي شخصيت

روان شناسي تربيتي

آسيب شناسي رواني 1 و 2

مسائل جوانان و نوجوانان

روان شناسي اجتماعي

روان شناسي و آموزش افراد استثنايي

بازي درماني

اختلالات يادگيري

آسيب شناسي اجتماعي

بهداشت رواني

 

درس هاي تخصصي رشته مشاوره راهنمايي

راهنمايي و مشاوره تحصيلي

راهنمايي و مشاوره شغلي

کاربرد آزمون هاي رواني 1 (هوش، استعداد، رغبت)

کاربرد آزمون هاي تشخيصي و شخصيت در مشاوره

نظريه مشاوره و روان درماني

راهنمايي و مشاوره گروهي

مشاوره خانواده

مددکاري اجتماعي در مشاوره

روش هاي تغيير و اصلاح رفتار

متون تخصصي زبان

پروژه تحقيقاتي

تمرين عمل مشاوره (فعاليتهاي راهنمايي)

تمرين عملي مشاوره (فعاليت هاي مشاوره اي)

  

 

 

 

فهرست برخي دانشگاه ها و مؤسّسات آموزش عالي داراي رشته‌ی مشاوره و راهنمايي

نام دانشگاه

کارشناسي

کارشناسي ارشد

دانشگاه علامه طباطبايي

*

*

دانشگاه تهران

*

 

دانشگاه شهيد بهشتي

*

 

دانشگاه اصفهان

*

 

دانشگاه تربيت معلم تهران

*

*

دانشگاه شهيد چمران اهواز

*

*

 

 

نمونه کارنامه‌ی برخی پذیرفته شدگان

 

منطقه

جنسیّت

رتبه

تراز

نتیجه

آزمون عمومی

آزمون اختصاصی

سهمیه

کشوری

ادبیّات

عربی

معارف

ادبیّات

ریاضی

اقتصاد

ادبیّات

عربی

تاریخ و جغرافی

علوم اجتماعی

فلسفه و منطق

روان شناسی

1

زن

774

1758

10320

 دانشگاه اصفهان

46.7

49.4

70.7

26.7

35

28.9

44.5

88.4

37.8

75

57.4

70

1

زن

5574

22925

8027

 دانشگاه الزهرا/س /-تهران

25.4

48

24

2.7

15

31.2

18.9

43.4

21.2

26.7

28

66.7

1

مرد

3192

11056

8770

 دانشگاه بجنورد

38.7

20

34.7

0

0

22.3

67.8

46.7

36.7

83.4

56

70

1

زن

27435

158426

5650

 دانشگاه پيام نوراصفهان -واحدحسن ابادجرقويه

-2.6

16

18.7

9.4

-3.3

-2.2

0

10

11.2

13.4

29.4

46.7

1

مرد

24659

139241

5820

 دانشگاه پيام نوراصفهان -واحدقهدريجان

22.7

10.7

40

0

-1.6

8.9

16.7

20

8.9

30

1.4

15

1

زن

4225

15892

8411

 دانشگاه تربيت معلم -تهران

46.7

4

42.7

24

13.4

6.7

31.2

30

36.7

73.4

20

68.4

1

زن

801

1853

10284

 دانشگاه تهران

52

36

48

41.4

21.7

60

80

41.7

15.6

73.4

70.7

100

1

زن

3349

11745

8713

 دانشگاه رازي كرمانشاه

41.4

49.4

13.4

0

3.4

-2.2

44.5

66.7

22.3

58.4

30.7

73.4

1

زن

715

1595

10395

 دانشگاه شهيدبهشتي -تهران

50.7

26.7

68

4

26.7

53.4

55.6

41.7

68.9

81.7

85.4

75

1

زن

3658

13194

8599

 دانشگاه علامه طباطبايي -تهران

21.4

20

40

0

3.4

35.6

27.8

45

28.9

80

62.7

66.7

1

مرد

5878

24662

7947

 دانشگاه علامه طباطبايي -تهران

10.7

0

30.7

46.7

15

46.7

3.4

0

22.3

68.4

58.7

83.4

1

0

3030

10359

8832

 دانشگاه گيلان -رشت

66.7

52

24

28

8.4

2.3

50

45

16.7

48.4

48

61.7

1

0

3506

12468

8656

 دانشگاه هرمزگان -بندرعباس

45.4

22.7

21.4

-2.6

13.4

31.2

41.2

63.4

43.4

26.7

44

76.7

1

0

1627

4569

9581

 مجتمع اموزشي عالي اردكان

40

25.4

38.7

21.4

16.7

13.4

57.8

56.7

53.4

86.7

54.7

66.7

1

0

16398

86180

6436

 موسسه غيرانتفاعي شاهرود-شاهرود

26.7

0

25.4

10.7

1.7

20

7.8

0

-1.1

25

28

50

2

0

772

2146

10180

 دانشگاه اصفهان

42.7

44

46.7

4

11.7

55.6

65.6

55

60

80

73.4

75

2

0

1703

4629

9571

 دانشگاه الزهرا/س /-تهران

54.7

17.4

28

4

23.4

33.4

23.4

18.4

51.2

86.7

66.7

81.7

2

مرد

5829

16010

8403

 دانشگاه بجنورد

42.7

21.4

21.4

42.7

11.7

15.6

40

30

23.4

66.7

40

88.4

2

مرد

53891

149068

5730

 دانشگاه پيام نوراصفهان -واحدحسن ابادجرقويه

1.4

10.7

-4

8

3.4

2.3

1.2

13.4

8.9

21.7

18.7

41.7

2

0

45831

126901

5940

 دانشگاه پيام نوراصفهان -واحدنوش اباد

37.4

4

14.7

12

3.4

15.6

-4.4

10

12.3

18.4

14.7

36.7

2

مرد

83161

227947

5139

 دانشگاه پيام نورقزوين -واحددانسفهان

30.7

-5.3

6.7

0

0

8.9

12.3

-3.3

-8.8

38.4

0

10

2

0

27874

77690

6565

 دانشگاه پيام نوركرمانشاه -واحدصحنه

8

8

10.7

8

1.7

-11.1

10

21.7

32.3

55

24

41.7

2

0

79026

216680

5216

 دانشگاه پيام نورهمدان -مركزرزن

13.4

0

17.4

0

0

20

1.2

5

3.4

18.4

0

46.7

2

0

1946

5277

9456

 دانشگاه تربيت معلم -تهران

65.4

36

44

28

8.4

42.3

55.6

43.4

41.2

66.7

58.7

80

2

مرد

2018

5488

9420

 دانشگاه تربيت معلم -تهران

53.4

44

45.4

21.4

3.4

48.9

54.5

41.7

43.4

60

58.7

75

2

0

594

1706

10341

 دانشگاه تهران

53.4

25.4

64

33.4

5

46.7

70

61.7

36.7

81.7

85.4

90

2

مرد

1344

3767

9735

 دانشگاه تهران

50.7

37.4

54.7

44

20

26.7

73.4

40

28.9

53.4

62.7

73.4

2

0

3470

9296

8933

 دانشگاه رازي كرمانشاه

46.7

14.7

52

5.4

0

66.7

33.4

15

28.9

73.4

74.7

71.7

2

0

852

2371

10093

 دانشگاه شهيدبهشتي -تهران

48

29.4

73.4

17.4

11.7

33.4

54.5

56.7

53.4

75

80

90

2

مرد

5314

14606

8500

 دانشگاه شهيدچمران اهواز

57.4

24

36

45.4

16.7

24.5

55.6

18.4

15.6

50

53.4

46.7

2

0

8344

23105

8018

 دانشگاه شهيدچمران اهواز

32

20

36

29.4

5

15.6

20

13.4

21.2

38.4

41.4

80

2

مرد

2138

5832

9367

 دانشگاه علامه طباطبايي -تهران

49.4

33.4

42.7

17.4

5

64.5

62.3

46.7

20

80

60

93.4

2

0

2417

6571

9259

 دانشگاه علامه طباطبايي -تهران

53.4

28

58.7

34.7

21.7

44.5

45.6

20

12.3

73.4

76

71.7

2

مرد

1409

3909

9710

 دانشگاه گيلان -رشت

70.7

40

57.4

34.7

-1.6

44.5

52.3

65

68.9

81.7

58.7

86.7

2

0

2635

7164

9175

 دانشگاه گيلان -رشت

37.4

5.4

42.7

28

8.4

26.7

54.5

18.4

68.9

83.4

53.4

68.4

2

0

5054

13802

8555

 دانشگاه محقق اردبيلي

28

2.7

64

2.7

1.7

57.8

33.4

13.4

27.8

71.7

60

85

2

0

4267

11545

8728

 دانشگاه هرمزگان -بندرعباس

16

49.4

62.7

2.7

0

48.9

16.7

55

40

55

68

58.4

2

مرد

6099

16845

8352

 دانشگاه هرمزگان -بندرعباس

53.4

21.4

25.4

0

0

42.3

35.6

23.4

22.3

86.7

52

86.7

2

0

3165

8507

9017

 مجتمع اموزشي عالي اردكان

41.4

17.4

44

0

8.4

13.4

30

46.7

34.5

75

60

75

2

0

28846

80342

6524

 موسسه غيرانتفاعي شاهرود-شاهرود

42.7

5.4

21.4

49.4

-5

0

13.4

10

23.4

50

21.4

68.4

2

مرد

34761

96624

6288

 موسسه غيرانتفاعي شاهرود-شاهرود

29.4

1.4

18.7

40

-1.6

-2.2

10

18.4

13.4

18.4

8

43.4

3

0

519

2328

10106

 دانشگاه اصفهان

50.7

58.7

70.7

14.7

0

60

61.2

50

58.9

65

78.7

90

3

0

7808

20489

8148

 دانشگاه بجنورد

48

36

25.4

4

-3.3

28.9

21.2

36.7

8.9

56.7

42.7

66.7

3

0

104084

224687

5161

 دانشگاه پيام نورايلام -واحدابدانان

8

6.7

9.4

0

3.4

-4.4

7.8

18.4

5.6

11.7

0

25

3

0

21043

49522

7126

 دانشگاه پيام نورچهارمحال وبختياري -واحدفرخ شهر

29.4

10.7

12

0

5

28.9

21.2

35

24.5

1.7

25.4

43.4

3

مرد

60142

133287

5877

 دانشگاه پيام نورچهارمحال وبختياري -واحدلردگان

16

0

13.4

0

0

22.3

11.2

-16.6

5.6

26.7

18.7

75

3

مرد

32971

75230

6605

 دانشگاه پيام نورفارس -واحدبيرم

13.4

2.7

14.7

0

1.7

24.5

15.6

28.4

28.9

48.4

28

3.4

3

مرد

89657

194923

5368

 دانشگاه پيام نورقزوين -واحددانسفهان

26.7

0

2.7

36

-1.6

24.5

10

10

6.7

3.4

9.4

10

3

مرد

2857

8970

8966

 دانشگاه رازي كرمانشاه

30.7

37.4

18.7

16

3.4

33.4

56.7

50

55.6

80

58.7

66.7

3

0

2964

9276

8935

 دانشگاه رازي كرمانشاه

66.7

9.4

52

14.7

8.4

37.8

38.9

46.7

35.6

68.4

52

81.7

3

مرد

1124

4262

9638

 دانشگاه شهيدچمران اهواز

42.7

56

45.4

0

8.4

44.5

64.5

56.7

50

50

62.7

83.4

3

مرد

2017

6654

9248

 دانشگاه علامه طباطبايي -تهران

52

21.4

73.4

14.7

8.4

51.2

40

10

30

76.7

54.7

85

3

0

12371

30468

7704

 دانشگاه علامه طباطبايي -تهران

34.7

20

29.4

0

8.4

15.6

27.8

10

25.6

41.7

49.4

66.7

3

0

2157

7057

9187

 دانشگاه گيلان -رشت

54.7

37.4

60

0

0

66.7

32.3

75

13.4

66.7

65.4

70

3

مرد

3086

9558

8909

 دانشگاه گيلان -رشت

44

18.7

49.4

4

0

73.4

37.8

23.4

57.8

73.4

69.4

75

3

0

4161

12147

8682

 دانشگاه محقق اردبيلي

44

13.4

49.4

6.7

16.7

73.4

11.2

8.4

10

70

54.7

75

3

مرد

6074

16626

8365

 دانشگاه هرمزگان -بندرعباس

53.4

13.4

45.4

16

0

53.4

44.5

30

47.8

30

48

38.4

3

0

7268

19300

8210

 دانشگاه هرمزگان -بندرعباس

20

8

46.7

22.7

0

28.9

28.9

15

50

63.4

33.4

95

3

مرد

4167

12162

8681

 مجتمع اموزشي عالي اردكان

50.7

41.4

48

0

0

60

33.4

63.4

15.6

56.7

65.4

68.4

3

0

9296

23798

7986

 مجتمع اموزشي عالي اردكان

29.4

-1.3

28

6.7

15

35.6

31.2

1.7

35.6

53.4

28

51.7

3

0

26490

61104

6863

 موسسه غيرانتفاعي شاهرود-شاهرود

-1.3

0

16

0

0

13.4

11.2

0

17.8

53.4

53.4

51.7